Dezen weigeren zich al eeuwenlang te onderwerpen aan de graven van Holland,
zich daarbij beroepend op een hen ooit door Karei de Grote geschonken
vrijheidsprivilege. Het privilege berust echter op een legende, waar tegenover staat
dat de aanspraken die de graven meenden te hebben op het Westfriese gebied
evenzeer elke rechtsgrond missen.
De lijst met gewapende conflicten is lang; de door de Westfriezen uitgevoerde
rooftochten in Kennemerland worden prompt gevolgd door vergeldingsacties
geleid door de graven van Holland. Maar de Westfriezen blijven baas in eigen land
Hun grondgebied is omgeven en doorsneden door meren, moerassen, wadden en
killen en is daardoor voor een zwaargewapend ridderleger te paard zeer moeilijk
toegankelijk.
Bovendien beschikten de Westfriezen over een sterk georganiseerde gemeenschap
met de banne(dorp) of buurschap als hoeksteen, daarboven weliswaar overkoepeld
door koggen en ambachten, maar in tegenstelling tot het feodale systeem werd
hier de top van de piramide aangestuurd door de basis.
Deze eeuwenlang beproefde organisatie vormde tevens de grondslag voor de
rechtspraak, de aanleg en het onderhoud van de dijken, de verdediging van het
eigen land en het voeren van krijgstochten daarbuiten.
De "boeren vrijstaat" West-Friesland was een geduchte tegenstander!
Maar de Rooms-koning treft zijn maatregelen, die er ondermeer op gericht zijn
Alkmaar als uitvalsbasis tegen de Westfriezen te kunnen gebruiken.
De Rekere, een water dat via het Zijpe in open verbinding met de Noordzee stond,
ongeveer het tracé volgde van het huidige Noordhollands kanaal en bij Alkmaar in
het Voormeer stroomde, werd afgedamd. Deze dam is heden ten dage nog als "de
Dijk" in het stadsbeeld van Alkmaar herkenbaar Aan het einde van de dam, op
Westfries grondgebied, werd een kasteel gebouwd, de Torenburg. De burcht stond
op de plaats van de huidige Friese brug In 1254 verleent de Rooms-koning
stadsrechten aan Alkmaar. Het is tevens het jaar dat de Westfriezen weer in
opstand komen en Willem vanuit Duitsland terug keert naar Holland om "thuis"
orde op zaken te stellen
Er is over het verloop van het conflict dat jaar, op één uitzondering na, weinig
bekend. Die uitzondering betreft een in oorkonde bewaard gebleven brief die
Willem schrijft als hij in de maand mei in West-Friesland verblijft
8
