Later werd dominee Krop naar Dachau overgebracht, waar hij zijn ook gepakte broer bij de administratie ontmoette. Dominee Krop overleefde ter nauwernood de oorlog; we hebben hem een paar maal een bezoek gebracht in de inrichting waar hij werd verpleegd. Zijn broer overleefde langer, het klimaat van Dachau was paradoxaal genoeg gunstig geweest voor het herstel van zijn bij zijn arrestatie door een schot beschadigde long. De Duitsers, volgens de officiële propaganda gekomen om ons te beschermen (tegen een beraamde Engelse inval) gedroegen zich aanvankelijk 'correct en beleefd', zoals de stereotype term het uitdrukte. Maar de ware aard van hun regime kwam, zoals uit de bovenomschreven gebeurtenissen ook blijkt, al gauw aan het licht en bevestigde onze voorgevoelens. Van lieverlee werd de weerstand tegen de Duitsers, in een heel klein kringetje van vertrouwden, groter. Ik werd natuurlijk overal buiten gehouden, maar kleine potjes hebben nu eenmaal grote oren. Zo wist ik al gauw meer dan voor de veiligheid gewenst was. Pas veel later bracht dit besef mij de rillingen over de rug; hoe zou ik mij bij een straf verhoor door de moffen hebben gedragen? Gelukkig zijn er genoeg voorbeelden van kinderen die zich, en hun familie, er dan heel slim hebben uitgered. Hier wil ik meteen belichten, aan welke invloeden een opgroeiende jongen in die jaren blootstond. Het Duitse volk was en is natuurlijk niet stommer dan welk ander volk dan ook. Zijn geschiedenis en cultuur hebben het zijn eigen karakter gegeven. Zonder hier al te diep op deze zaken in te gaan, kan worden opgemerkt dat het Verdrag van Versailles, dat na de Duitse nederlaag in de Eerste Wereld oorlog Duitsland op de knieën en tot zware boetedoening had gedwongen, niet helemaal onterecht bij de Duitsers wraakgevoelens had opgewekt. Die konden door Hitier makkelijk worden aangewakkerd. Daarbij kwam nog, dat de Duitse economie als door een wonder door hem (en de hem steunende groot-industriëlen) weer tot bloei werd gebracht. Waar overal in de wereld en ook in Europa de in 1929 ontstane crisis grote werkloosheid had doen ontstaan, was er in het nazi-Duitsland van na '33 al snel bijna overal volop werk te vinden. Zelfs Pancrassers vonden er een goedbetaalde baan, en kwamen eens in de veertien dagen thuis met weekend. Anderen konden er een vorming vinden, die in ons land niet bestond: zoals Zahntechniker, tandheelkundig technicus zonder medische opleiding. Hun diploma was in Nederland niet geldig, en werd als een onwettige concurrentie van de tandartsen gezien, maar niettemin werd de activiteit daarna wel in Nederland wederrechtelijk uitgeoefend - wat tot arrestaties leidde. Maar daar de tarieven van deze Zahntechniker aanmerkelijk beneden die van de gewone tandarts lagen, hadden zij de sympathie van hun patiënten, en waren zij een van de voorbeelden van hoe goed men in Duitsland de boel aanpakte. -208-

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

De Klin - Sint Pancras | 1995 | | pagina 214