-182- motiveringen zijn daaronder te vinden; van uiterst fanatiek collaboreren tot goedaardig en onbenullig meelopen. Onbenullig in de ware zin van het woord: geen benul hebbend van wat de Duitsers uitvoerden en nog van plan waren. Behalve politieke, konden ook financiële doelstellingen een rol spelen. Ver raders kregen, dikwijls per affiche aangekondigde, geldelijke beloningen voor hun verraad; zelfs konden zij in vaste (Duitse politie-)dienst zijn. Aanvankelijk zag het er naar uit, dat dit straffeloos kon gebeuren. Slechts begin februari '43, na het Duitse verlies van de slag om Stalingrad. begint het voor de meesten duidelijk te worden dat Duitsland de oorlog gaat verliezen. Anderen zien dat pas begin '45, na het mislukken van het laatste Duitse offensief in de Ardennen. Niet weinigen beginnen dan aan de broek te trekken en gaan de bakens verzetten, draaien hun jasje om. Men kan het dan kinderachtig vinden om te bedanken na te hebben ge merkt op het verkeerde paard te hebben gewed. Maar nog kinderachtiger kan het worden geacht om er, desondanks, mee döör te gaan. Ook zou een sympathisant door het opnemen van onderduikers nog kunnen hebben aan getoond, op twee paarden tegelijk te kunnen wedden. Wat niet wegneemt dat de Boerenleider Cor Groen in januari '45 Klaas van Dijkhuizen (zoals verder in dit overzicht wordt verhaald) uit de handen van een mof vrijpraat. En ook dat hij, door hem al ondertekende, blanco vrij stellingen voor de Arbeitseinsatz heeft gegeven aan de gemeentesecretaris Cor Schouten - die daar wel weg mee wist. Verder zou hij voor elkaar heb ben gekregen dat alleen mannen jonger dan 25 jaar op transport naar Duitsland werden gesteld. Dat kreeg hij toch maar even voor elkaar. Dat dit achteraf als een positieve daad wordt voorgesteld toont du.delijk, hoe verschillend de waardering kon, en nog steeds kan zijn, van de houding die men had aan te nemen. De jongeren dan 25 jaar zullen bijvoorbeeld niet al te erkentelijk voor deze door Cor Groen afgedwongen gunst zijn ge weest... Dit voorbeeld toont ook duidelijk, hoe de hele arm, de hele mens kon worden meegesleept, als men een vinger in het raderwerk van de collaboratie had gestoken. De angst bij sympathisanten van het toenmalige bewind voor de komende vergelding is gegrond. Omdat een moffin zich had ingedrongen in een verzetsgroep in Amsterdam, hebben Cor Schouten en Anny Kuenen enige tijd (extra) moeten onderduiken. Want die indringster had eerder van hen een vals persoonsbewijs gekregen. Pas nadat zij is geliquideerd kunnen Cor en Anny weer opduiken. Ook in het gemeentehuis van Koedijk wordt het bevolkingsregister weg gehaald. Daar is burgemeester Pesman echter Duitsgezind en blokleider van de NVD (Nederlandse VolksDienst). Het hoofd der school C. Stuffers, ook lid

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

De Klin - Sint Pancras | 1995 | | pagina 188