-176-
Als de vlet met de door Bart getransporteerde wapens in de sloot bij de
Hoornse weg zijn beland, moeten ze daar nog over die weg, en de Hoornse
vaart, weer met een schuit, worden gebracht. Zonder lawaai te maken.
Maar Jaap Zeeman die meehelpt, blijkt nachtblind te zijn. Bij de molen van
Jaap Koning staat een glazen windscherm, waar Jaap met een arm vol
wapens dwars doorheen loopt. Wat een hels gerinkel in de doodstille nacht
veroorzaakt. Als door de bliksem getroffen staat iedereen stijf, totdat de
opgekropte zenuwen allen in een geweldige lachbui doen uitbarsten. Jaap
die geen schrammetje heeft opgelopen inbegrepen.
Na de slag om Arnhem, van 17 tot 27 september '44, worden in het westen
van ons land inzamelingen van voedsel en kleding ondernomen, als steun
aan de Gelderse bevolking. In onze contrijen wordt het ingezamelde bijeen
gebracht op de houtwerf van Jan Eecen in Oudkarspel, vanwaar het per
boot wordt vervoerd naar Hilversum, en vandaar verder per vrachtauto. Dit
alles in de overtuiging dat het eigenlijk niet eens nodig zal blijken, de
bevrijding staat immers voor de deur! De met gulle hand ingeleverde
levensbehoeften zullen, vooral in de grote steden, in de niet verwachte
maar uiterst strenge en ellendige hongerwinter, dramatisch tekortkomen.
Eindeloze troepen haveloze etenhalers trekken dan door ons dorp, co zoek
naar schaarse, peperdure leeftocht, die hen soms op de terugweg nog
wordt afgepikt. Ook daarin toont de Landwacht zich ijverig.
De Duitse onderdrukking wordt met het verloop van de tijd hoe langer hoe
zwaarder en gemener. Sinds op 6 mei '43 de verordening van Seyss Inquart
voor verplichte tewerkstelling is afgekondigd, wordt daaraan steeds minder
gehoor gegeven. Met het gevolg dat de Duitsers daarna her en der razzia's
gaan houden. Die zijn dus niet speciaal tegen het verzet gericht, maar die
nen in hoofdzaak voor het aanvullen van arbeidskrachten; in Sint-Pancras
en de noordelijker gelegen gemeentes onder andere voor op de mar newerf
in Den Helder. Het verzet kan soms tegen een komende razzia waarschu
wen.
Zo'n razzia wordt door de Duitsers met gewapende manschappen en vracht
auto's ondernomen. Een groep soldaten gaat vooruit en sluit een gedeelte
van de gemeente of woonwijk af, wat vooral in onze streek met zijn lintbe
bouwing en daarachter meestal een sloot en vlak akkerland, heel doeltref
fend kan gebeuren. Het ene huis na het andere wordt dan uitgekamd.
In Sint-Pancras vinden twee grote razzia's plaats. De eerste op 25
september '44. Van Sint-Pancras tot Oudkarspel worden de huizen door
zocht. Veel van de gevangenen komen echter wonderlijk genoeg vaak na
een paar dagen weer vrij. Het zo geroemde Duitse organisatietalent schiet
te kort, de inzetting van een zo talrijk personeel voor deze acties lijkt
weinig rendabel.