-63-
Met het afgraven van gedeelten van de Vronergeest waren twee partij
en gediend.
Zij, die het zand nodig hadden konden dat vermoedelijk kosteloos ver
krijgen. De kosten bestonden dan grotendeels uit de arbeid voor het
afgraven en vervoeren van het zand.
De eigenaars of pachters van de afgegraven landen kregen hierdoor
een welkome grondverbetering.
Het zandvervoer naar de Heerhugowaard was echter niet eenvoudig.
De zandvaart had een lengte van circa 875 meter.
Aan het begin van de vaart, bij de Vronergeest, werd het zand ver
moedelijk met kruiwagens in een schuit gestort.
Wanneer de schuit vol was, moest deze naar de Oosterdijk worden ge
varen of getrokken om daar te worden gelost. Het zand ging dan weer
in kruiwagens naar het opslagterrein of, als er in de ringsloot een
schuit lag, rechtstreeks over de Oosterdijk in de schuit.
Als de schuit vol was kon door de ringsloot worden gevaren naar de
plaats waar het zand nodig was, waarna de schuit weer moest worden
leeggeschept om het zand verder per kruiwagen of met paard en wagen
naar de uiteindelijke plaats van bestemming te vervoeren.
Bij dit alles moeten we nog bedenken dat het terrein van zandwinning
op de Geest steeds verder van het begin van de zandvaart kwam te
liggen, zodat waarschijnlijk ook daar paarden en wagens moesten wor
den ingezet om het zand bij de schuit te krijgen.
De in 1664 gegraven zandvaart was dus maar een betrekkelijk kleine
schakel in het proces van zandwinning en zandvervoer.
J.P.Geus
Bronnen
Algemeen Rijksarchief in Den Haag.
Kaartcollectie V.T.H. nr. 2517 en 2518.
Grafelijksheidsrekenkamer Registers inv. nr. 174 fol. 225 en 226.
Op de volgende pagina: Boten van Kees van Schoorl(vader van mevr.
W. Schot-v-SchoorlHij voer op Alkmaar, A'dam en R'dam (eigen consump
tie van de steden en export Engelse en Hollandse boot). Retour
vracht werd oa.meegenomen voor meelmolen van Timmerman.
Foto boven: De "TRIO" aan het Damrak te A'dam 1925ZittendSimon
Koffeman vader van mevr.Nijdam) en staand Simons broer.
Beneden: Aardappelcampagne 1942. Deze foto werd vanaf de spoorbrug
genomen. Om brandstof te besparen werden de schepen gesleept door
de sleepboot Actief.(niet zichtbaar) Voorste schip de TRIO, daar
achter de TRIO V. Op de Trio opnieuw S.Koffeman. Het derde schip
was van een andere schipper en heette vermoedelijk DE TIJD ZK L
HET LEREN.
