-52-
DE AARDAPPELZIEKTE
1596. Londen. Een theaterzaal vol mensen.
De premiere van "The merry wives of Windsor'.'
Mocht dit een luchtig toneelstuk zijn, de-tijd is verre van luchtig;
de Engelse graanoogst is grotendeels misluktVandaar dat bij deze
premiere een spreker opmerkte; 'Laat het uit de hemel aardappels
regenen! Het leverde hem een klaterend applaus op.
Conclusie: Zo maar een los flardje geschiedenis wat ons vertelt
dat reeds toen het Londense publiek wist van de voedingswaarde van
de aardappel. 1k Hoop dat we van en voor Oud Sint-Pancras nog veel
van dergelijke flodders vinden)
Wanneer men in onze omgeving met de aardappelteelt begon, is me niet
bekend, 'k Heb er ook niet speciaal om gezocht. Het schijnt dat om
streeks 1750 de aardappel in ons land een vaste plaats begon te
verwerven
Zoekend naar andere tuinbouw gegevens, stuitte ik op een viertal
brieven uit 1845. Meester Marinus Kars van de gemeente-school, die
in deze functie ook het schrijfwerk voor het gemeentebestuur ver
richtte (de man had een vreselijk handschrift) beantwoordde in deze
vier brieven enkele door G.S. gestelde vragen over de aardappelziek
te in St. Pancras.
Tot 1845 was de aardappelziekte hier totaal onbekend. In 1845 werd
de ziekte in één klap berucht en gevreesd want toen heeft die ziekte
hier en elders in Europa vreselijk gewoed.
Volgens de verstrekte opgaven was St.Pancras in die tijd een kleine
dorpsgemeenschap van omstreeks 400 zielen. Hier is het Zuideinde
niet bij gerekend, maar meer dan 100 mensen hebben daar zeker niet
gewoond.
Elk jaar opnieuw vertelde meester Kars aan het provinciaal bestuur
dat deze gemeenschap als hoofdbestaansmiddel de (akker)landbouw had.
Een belangrijk onderdeel van deze landbouw was de teelt van vroege
aardappels
'k Realiseerde me dat de aardappelziekte-plaag heel diep moet hebben
ingegrepen in de dagelijkse beslommeringen van het kleine agrarische
dorp. Het is beslist "het gesprek van de dag"geweest.
Omdat ik meen dat de vroege aardappelteelt gevoegelijk tot de tuin
bouw mag worden gerekend, meen ik dat dit artikeltje niet zal mis
staan in deze "tuinbouw-aflevering" van de KI in.
Boven: 3 paarden voor een cultivator (zware grond). De"leidsman"
heette Dovis. Naast de cultivator KI.Wagenaar Jzn.
Beneden: Aardappeloogst, verder onbekend.
