-39-
In januari 1886 beschikt de gemeente over een schriftelijk advies van
de Alkmaarse advocaat Mr. W.C. Bosman wat ook naar Gedeputeerde Sta
ten wordt gezonden. Gedeputeerden geven de gemeente nu nog wel enige
kans van slagen en schrijven op 3 februari 1885 dat zij geen bezwaar
tegen een rechtsvordering zullen maken, indien de gemeenteraad daar
toe mocht besluiten.
De gemeenteraad besluit op 13 februari de zaak nu nog niet door te
zetten doch eerst de uitslag van de tiendkwestie af te wachten.
De tiendkwestie.
Reeds in de grijze oudheid moesten van alle agrarische produkten
tienden worden afgedragen aan de landsheer, waaronder de graven van
Holland. Die tienden moesten destijds in natura worden gegeven,
zoals bijvoorbeeld de tiende schoof van alle granen.
De tiendrechten werden in het begin van de 18e eeuw door de Staten
van Holland verkocht aan particulieren en zo waren de tiendrechten
van de Vronergeest in 1885 in bezit van de 14 erfgenamen van zekere
heer Crommelin te Heemstede. De tienden werden toen in geld berekend
naar de beteelde oppervlakte.
In'1885 was Teunis de Wit huurder van een stukje gemeenteland en hij
had in dat jaar de verschuldigde tienden over het geteelde graan
niet betaald. Het ging over een bedrag van 21,58 waarvoor nu de
gemeente, als eigenaar van het land, werd aangesproken. Zij werd
daarvoor gedagvaard voor het gerecht in Alkmaar.
De burgemeester is blijkbaar niet zo bang voor de gevolgen. Hij stelt
voor geen advocaat aan te stellen, maar de rechten van de gemeente
zelf zo goed mogelijk te verdedigen. Dat zelf verdedigen hield in dat
zij niet eens verschijnen op de zittingen die op 10 en 23 september
1885 plaats vonden. Diaanna werd besloten de advocaat Bosman tot pro
cureur aan te stellen om zich tegen het vonnis te verzetten.
Het duurde tot februari 1887 eer de zaak in het nadeel van de gemeen
te Sint Pancras werd beslist. De advocaat Bosman presenteerde de
gemeente toen drie nota's van hem en van de advocaat van de tegen
partij van in totaal 382,12 met daarbij de vraag of het proces nog
moest worden voortgezet.
De gemeenteraad vindt de nota's ongehoord hoog en wenst de procedure
te staken om niet geheel te worden geruïneerd. Er gaan zelfs stemmen
op om het land op de Geest maar weg geven, met de gedachte dat een
geschiedenis als nu met de tienden hen ieder jaar boven het hoofd
hangt.
