-35-
SINT PANCRAS EN DE ERFPACHTSRECHTEN VAN DE VROONLANDEN
Reeds bij de enquete in 1514 verklaarden de vertegenwoordigers van
Sint Pancras dat hun huizen, op één na, allemaal op ""mijn genadichs
heeren lant"" staan. Bijna de gehele Vronergeest was destijds eigendom
van de graven van Holland en behoorde daardoor tot de domeinen van
Karei V en later van zijn zoon Philips II.
De huizen waren wel door de bewoners gebouwd en daardoor hun eigen
dom, maar voor de grond waarop ze stonden moest jaarlijks een klein
bedrag aan erfpacht worden betaald. Dat gold ook voor die delen van
de Vronergeest die tot het rechtsgebied van Koedijk en Oudorp behoor
den. Daar de grafelijke Vroonlanden zich uitstrekten tot het dorp
Koedijk en Huiswaard, stonden ook daar een aantal huizen op erfpachts-
grond.
Het aantal erfpachten dat in 1532 bij het in kaart brengen van de
Vroonlanden, werd genoteerd, was als volgt verdeeld:
Sint Pancras117 huizen en 6 tuintjes
Koedijk op de Vronergeest 7
Oudorp ii ii H 3
Huiswaard8
Koedijk (dorp)9 en 2 akkertjes
Verder bestonden de Vroonlanden nog uit ruim 1100 percelen bouw- en
weiland
In 1532 werd bepaald dat alle jonggehuwden of anderen, die geen huis
bezaten, tegen een jaarlijkse canon van 20 stuivers, een erf van 40
roeden circa 500 m2konden krijgen om te betimmeren. Door deze
gunstige voorwaarden nam het aantal erfpachten nadien nog voortdurend
toe
Door de oorlog met Spanje en het afzweren van Philips II als Heer der
Nederlanden, werden de Vroonlanden met de genoemde erfpachten in be
zit genomen door de Staten van Holland. Zij hielden deze voormalige
grafelijke domeinen in beheer en probeerden af en toe landerijen te
verkopen
Omstreeks 1723 werd besloten alle nog resterende landerijen en erf
pachten van de hand te doen. De openbare veiling vond plaats op
10 en 11 september 1723.
Bij die veiling bleven 188 percelen land onverkocht omdat de lasten
vaak hoger waren dan de huuropbrengst.
Voor de erfpachtserven was ook geen belangstelling. De erfpachters
hadden er geen behoefte aan om de jaarlijkse last van 1,- af te
kopen voor een bedrag ineens.
