-22-
Eeveneens wordt melding gemaakt van: "betaald aan meester De Smeth"
Niets meer wetend, bracht dit me tot de veronderstelling dat Peter
de Smeth wel eens iemand kon zijn, die zich enige kennis van de
genees-kunst meester had gemaakt.
'k Zat er dus naast, de man was schoolmeester.
Mijn andere veronderstelling, dat hij in de buurt van de pastorie woon
de, was wel juist.
Rondom hem is het volgende verhaal opgehangen.
In 1778 is hij hier benoemd.
Uit de vermelde gegevens, gevoegd bij die uit 1772 toen zijn voorgan
ger Pieter Kwantes hier kwam, kon ik het volgende opmaken.
Om de een of andere reden moest de opvolging van Pieter Kwantes wor
den geregeld.
Een zaak, die de kerkeraad van de Ned. Herv. Kerk aanging. Want de
functie van voorlezer, voorzanger en koster was hierdoor vakant ge
komen.
Een zaak die ook de gemeenteraad, -toen de regenten genoemd- betrof,
Want het was de taak van de regenten om de"beroeping" van een
schoolmeester te regelen.
Een schoolmeester-kerkedienaar moest dus twee heren dienen.
Voorzover mij bekend, geschiedden deze benoemingen in goede harmonie
tussen kerkeraad en regenten. Elders moeten beide colleges wel eens
geducht van mening hebben verschild.
Gezamenlijk plaatste men een oproep in de courant.
Had men meerdere sollicitanten, in 1772 waren er 15, dan waren er
enkelen die men aan een "vergelijkend examen" onderwierp.
Dat ging als volgt in zijn werk:
De uitgezochte kandidaten moesten eerst, iéder op zijn beurt, in de
kerk laten horen hoe goed ze konden lezen en (voor)zingen
Vervolgens werden ze naar de school geleid en werden ze onderzocht
op hun kennis van de cijferkunde.
Een onderwijzer uit een naburige plaats had wat sommetjes bedacht
en daarover moesten de jongelingen zich buigen. Van een ander ver
gelijkend examen vond ik een twintigtal opgaven. Om enig inzicht te
geven, twee van de gemakkelijkste opgaven:
Iemand heeft 600 stuks blomkool, waaronder zijnde 250 stuks uitschot
Hij verkoopt dit uitschot de honderd voor 1 gulden 5 stuivers.
De rest honderd voor 4 gulden 7 stuivers 8 penningen.
Hoeveel bedraagt dit samen
