Op de oude strandwallen werd later kleigrond afgezet. St.Pancras vormt een scheiding tussen twee uiteen lopende afzettingen. In het oosten veen, in het westen zwavel en klei, afgezet bij overstromingen Het veen bestaat vooral uit rietresten, terwijl er ook boomresten wor den gevonden. Volgens onderzoekers kan het veen ontstaan zijn door de strandwallen,klei en zwavel zouden ontstaan zijn door kwelder afzetting, omdat de strandwallen geen volledige afsluiting voor het water vormden. Ook zijn oude veenlagen weggespoeld en weer overdekt met klei. Deze klei wordt ook pikklei genoemd. Op jongere gronden treft men pikklei aan, een kalkarme klei waar een groot deel van het Geestmerambacht is overspoeld in vroegere tijden. Over het tijdstip van ontstaan is door veel onderzoekers geschreven, en ze verschillen nogal eens van mening. Samengevat kan-ik zeggen: de strandwallen ontstonden in de pré-geschiedenis, de pikklei zo van de 3e tot de 10e eeuw. Daarna kwam er een tijd met veel overstro mingen en spoelde het water afzettingen weg of verplaatste die naar andere oorden. In die tijd ontstonden meren en andere laag gelegen gebieden Een van de ergste dijkdoorbraken was die van 1288 als oostelijk West- Friesland onder water komt te staan.In 1343 komt het gebied van St.Maarten tot Oudorp onder water. Dit herhaalt zich in 1375. Tijdens de St.Elizabethvloed in 1421 breekt de dijk bij Petten en ook de Westfriese dijk. In 1570 zorgt de Allerheiligenvloed ervoor dat de pas ingedijkte Zijpe weer geheel onder water komt te staan. Ook oorlogen brachten het gebied veel schade, zoals die van 1573 en die van 1799. Enkele zaken uit de tijd rond 1573 noem ik, die ik eer der schreef in een artikel genaamd:"De Victorie begon in Alkmaar.... maar wee de mensen die woonden rondom Alkmaar." In 1573 verkeerden de mensen hier nog in armoede vanwege de Aller- heiliogenvloed van 1570. Toen was er veel zout in de bodem gekomen, waardoor men kampte met slechte oogsten. Aanvankelijk had de bevolking te lijden van de Geuzen. Toen deze de bewaking van Alkmaar gingen vormen, stroopten Spaanse troepen het platteland af. In Oudorp was het hoofdkwartier van Don Frederik. De kerk van Oudorp werd gebruikt als oorlogsmagazijn. Zo'n 40 vendels soldaten waren in Oudorp gelegerd. In St.Pancras lagen 12 vendels, Vooral Duitsers en Walen. Ook Huiswaard was bezet door de Spaanse troepen. Op een ander tijdstip vorderde Sonoy de pramen van boeren en tuin ders om materiaal te vervoeren, waarmee barricades rond Alkmaar gebouwd moesten worden. Om het Spaanse beleg te breken, worden de dijken doorgestoken. Een nieuwe schadepost voor de boerenbevolking.

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

De Klin - Sint Pancras | 1989 | | pagina 55