-27-
het inaken van. een graf, de kosten voor de bijeenkomst na de begrafe
nis voor kaas, tabak, pijpen, koffie en thee.
Ergens vond ik de zin: betaald aan de kerkgang van Cornelis Turk.
Direct daaronder volgden verschillende andere begrafeniskosten.
Nadien komt Cornelis Turk niet meer voor.
Is het woord "kerkgang" een oude (plaatselijke benaming voor een
begrafenis
Wanneer in ogenschouw wordt genomen welke uitgaven de diaconie deed
voor de minimum-inkomens in die tijd, mag de conclusie worden getrok
ken dat voor hen de levensstandaard erg laag lag.
Verrast keek ik daarom op, toen ik enkele uitgaven ontdekte, die
voor een arme, oude baas werden gedaan, welke Jacob Volkers was ge
noemd. Zo rond 1813, Jacob was toen ca. 70 jaar oud en op een leef
tijd, die toen weinig mensen bereikten. En dan wordt er zo af en toe
vermeld"aan tabak voor Jacob Meegen 8 stuivers"
Tabak, niet direct één van de voornaamste levensbehoeften.
Zouden de diakenen gezegd hebben:"Zo'n oude baas gunnen we dat genot
middel Of werd het, net als een bepaald borreltje heden ten dage,
als een medicijn gezien
Ook vreemd is dat de ene diaken hem noteert als Jacob Meegen en
een andere als Jacob Volkers. Ook voor zijn zoon Jan en dochter
Maartje worden beide achternamen afwisselend gebruikt.
Ik zag ditzelfde nog enkele malen. Een andere man wordt soms
genoemd Jan Gelder of Jan Geldersman, maar vaker Jan Tuimelaar
Ook was er een Maartje Taames alias Maartje Beschuit. En Jan Verwer
en Jan Otto noemde ik reeds eerder.
Voorzover ik kon nagaan- en ik had naast dit kasboek nog enkele
gegevens, zijn de onderstreepte namen de officiële en de niet
onderstreepte zijn bijnamen geweest. 8ijnamen, niet zozeer bedoeld als
scheldnamen, gebruikte men toen veelvuldig.
Wat me opviel-in Friesland was dat anders- dat bijna iedereen in
Sint Pancras reeds een achternaam had, nog voordat Napoleon dit
als een verplicht iets ons volk oplegde. Wel lijkt het, of een
vader en een zoon niet altijd dezelfde familienaam voerden. De vader
bijv. Bakker en de zoon Timmerman.
Aan de prijzen voor brood en wijn, de prijzen van het vee, valt te mer
ken dat de prijzen in de tijd van het kasboek, stijgende waren.
Voor de overwegend agrarische bevolking van Sint Pancras zal dat
geen slechte zaak zijn geweest.
In de opbrengst van de kerkcollecten valt dan ook een lichte stijging
te ontdekken:
