POL AMERSFOORT
T/D-Nr.
Voedselintendant
Onderduikers moesten niet alleen een onderduikplek hebben
maar ook eten. Jan de Vries wist wat regelen inhield, kon in
oplossingen denken en wist zo een heel netwerk op te bouwen.
Overigens hield dat ‘regelen’ meer in dan ‘zomaar’ organiseren.
Overvallen, dwang, bedreiging met een wapens, geweld en
gesjoemel met documenten waren de noodzakelijke middelen
om resultaat te boeken.
Eind 1944 begon de Hongerwinter. Er was een nijpend tekort
aan voedsel. Jan de Vries werd benoemd tot algemeen voed-
selofficier, met de rang van grootmajoor. Dat hield in dat hij
verantwoordelijk was voor de inzameling, transport, opslag en
distributie in westelijk West-Friesland. Jo de Veer uit Schagen
was waarnemend voedselcommissaris voor Noord-Holland
en kreeg zijn opdrachten van de b ezetter. Elke zaterdag werd
bij Piet Frans, een boer in Stroet, vergaderd over de te voeren
strategie. Welke hoeveelheid voedsel kon Jo de Veer aan de
illegale distributie afleveren en welk deel bij de moffen, zonder
argwaan te wekken. Daarvoor waren stempels en officiële papie
ren nodig en de adressen waar je, zonder het gevaar van verraad,
de producten kon opslaan en ophalen voor transport. Met die
papieren werden dan bijvoorbeeld kindertehuizen of zieken
huizen in Haarlem en Amsterdam bevoorraad. De papieren
en stempels vormden de bescherming bij controle onderweg.
Door bemiddeling van Jo de Veer kon zelfs een boot met 50
koeien uit Friesland gehaald worden.
Jan de Vries werkte als voedselofficier geheel zelfstandig. Riekele
Hovenga was voedselintendant in oostelijk West-Friesland.
Sicco Mansholt, toen nog boer in de Wieringermeer, was de
centrale figuur. Later, na de bevrijding, werd hij minister.
--Tohct uw e s
AtornftM
Geb.-Ort
_WO3, 4341-
Wapens
Het verzet kon niet zonder wapens en munitie. Die zijn
noodzakelijk bij de hulp aan onderduikers, sabotage, overvallen
en liquidaties. Hele wapenzendingen werden in de nacht met
vliegtuigen vanuit Engeland gedropt op speciale afwerpterrein-
en. In West-Friesland lag dat terrein achter de eerdergenoemde
Zomerdijk in Spanbroek. De codenaam van dit weiland was
‘Mandril’.Hil Schipper, bijgenaamd ‘De Kat’, was Commandant
Afwerp Terreinen (CAT). Onder zijn verantwoordelijkheid
werden de vliegtuigen naar de juiste afwerpplaats geleid, de
gedropte wapens en munitie verzameld en verborgen. Adri C.
uit Sint-Maarten kennen en Piet Ott uit Schagerbrug. Bei
den werkten in Alkmaar bij het Arbeidsbureau, dat in mei
1941 door de bezetter was opgericht. Vanafapril 1942 begon
nen de Duitsers jonge mannen te werk te stellen in Duitsland.
Gerrit Sloof en Piet Ott vervalsten papieren om die jongens
uit de ‘Arbeitseinsatz’ te houden. Er kwamen steeds meer
onderduikers.
Begin 1943 was er in Andijk een ‘Commissie van Actie’
gevormd, met als doel: hulp aan onderduikers. Initiatiefnemers
waren o.a. Willem Siebesma, Gerrit Ruiter, Frans Lieuwen en
Riekele Hovenga. In het voorjaar van 1943 werd Jan Sinnige
gevraagd een dergelijke organisatie op te zetten in Schagen.
Hij werd districtsleider van het district westelijk West-
Friesland, dat omvatte Schagen, Sint-Maarten, Harenkarspel,
Warmenhuizen, Langedijk, Zijpe, Anna-Paulowna, Texel en
later Schoorl en Bergen. Begin 1943 vond Jan Sinnige in zijn
brievenbus een brief(met instructies) aan “Jan de Vries, Scha
gen”. Als verzetsman adopteerde hij die naam. Via predikanten,
pastoors en dokters kwam hij aan onderduikadressen. Meestal
bij boeren, want die konden op het land wel wat hulp geb
ruiken. In zijn district vonden zo’n 1000 onderduikers een
plek. Gerrit Sloof en Jan van de Ben, van het Arbeidsbureau
in Alkmaar, hielpen hem aan de nodige documenten. In
1943 kwam de Landelijke Organisatie (LO), ook wel LO/KP
(Knok Ploeg), voor hulp aan onderduikers, van de grond en
het district sloot zich hierbij aan. Belangrijke personen in het
district waren Jan Beemsterboer, Jan Tesselaar en Rein Posthu-
ma. De districtsleiders kwamen elke week bij elkaar in de stolp
boerderij van Piet Schipper aan de Zomerdijk in Spanbroek
voor een vergadering met de gewestelijk leider, Cees Haeck, uit
Heerhugowaard.
tl,Pers.Karte
Dokumente:
Schrelbstubenkarte
Inf.Karten:
Geldverwaltungskarte
Bemerkungen
Revierkarte
Umschlag-Nr.
9
Arrestantenkaart,
Kamp Amersfoort.
Name
Geb.-Datum
Transportkarte
.-Nr,
