Sabotage
In april 1945 kreeg Jan de Vries van Wastenecker opdracht om
een goudtransport naar Den Helder te overmeesteren. Maar
hoe houd je met alleen lichte wapens een zwaarbewapende
vijandelijke kolonne tegen? Met 4 man voer Jan in een roeiboot
onder de brug bij de Helderseweg. De onderzijde van het brug
dek werd voorzien van landmijnen. Toen het transport kwam
volgde een hevige ontploffing en een bus hing halfin het kanaal.
De overval liep uit op een rampzalige mislukking. In het trans
port werd geen gram goud gevonden en als represaille werden
op 11 april 1945 tien mannen bij die brug doodgeschoten. Er
staat nu een monument.
Liquidatie
Het was echter nog geen bevrijding. Er was nog genoeg verzets
werk aan de winkel. Begin januari 1945 kreeg hij de opdracht
van Wastenecker om iemand te liquideren. Een zekere Mes,
die voor de Gestapo zou werken. Hij maakte een afspraak met
Mes bij de Langebalk in Heerhugowaard. Nam hem gevangen,
want hij wilde eerst uitzoeken hoe het zat. Een medemens
doodschieten doe je niet zomaar. Later stonden ze in de zuur-
koolfabriek van Peter Verburg in Noord-Scharwoude met vier
man klaar om hem te fusilleren, maar Jan de Vries kon het bevel
niet geven. Hij stuurde hem weg. Dat gafachteraf een hoop ge
donder. Gelukkig bleek nadien dat Mes geen Gestapo-agent
was geweest. Toen Jan Sinnige eind 1945 door de Leidsestraat
in Amsterdam liep, werd hij op zijn schouder getikt. Het bleek
diezelfde Mes te zijn, die zijn dank wilde betuigen.
Oprichting BS
In de zomer van 1944 waren er al heel wat illegale onder
grondse bewegingen. Je had de Landelijke Organisatie/Knok
Ploeg (LO/KP), de Raad van Verzet (RVV) en de Orde
Dienst (OD), maar er waren er nog meer over heel Nederland
verspreid. Door hun uiteenlopende politieke, godsdienstige en
regionale achtergronden waren ze niet gewend ofbereid om
samen te werken. Na een oproep van Koningin Wilhelmina via
Radio Oranje tot samenwerking, werden zondag 3 september
1944 de Binnenlandse Strijdkrachten opgericht met als hoogste
leider Prins Bernhard. De Binnenlandse Strijdkrachten werden
georganiseerd als een leger, oud-officieren werden van stal
gehaald en dat leidde tot strakke bevelsstructuren. Jan Sinnige
werd compagniecommandant, met de rang van kapitein en
kreeg te maken met officieren die in het echte verzet nooit iets
hadden gepresteerd en die hem nu gingen vertellen wat nodig
was en wat moest gebeuren. Daar had hij het erg moeilijk mee
en met hem vele verzetsmensen.
Oneervol ontslag en eerherstel
Dat de bevelsstructuur van de BS voor veel verzetsmensen
frustrerend was is een feit. Commandant in Noord-Holland
was overste Wastenecker, een gepensioneerd luitenant-kolonel
van het KNIL die nog in Atjeh actiefwas geweest. Daar in Indië
was hij kennelijk gewend geweest dat men voor hem boog,
maar nu kreeg hij met mensen te maken die gewend waren hun
eigen boontjes te doppen. Die benadering paste zeker niet bij de
West-Friese mentaliteit.
In december 1944 had Jan de Vries geweigerd om de wapens
in te leveren die hem, als vertegenwoordiger van het verzet,
waren toevertrouwd door Arie de Graaf. In de bevelsstructuur
van de BS was dat onacceptabel. Overste J.G.M. Wastenecker
was van oordeel dat Barbertje moest hangen en haalde, ondanks
de grote verdiensten van Jan de Vries voor het verzet, ‘oude
koeien uit de sloot’. Toen Jan de Vries bij het verzet begon, had
hij direct opgebiecht dat hij via ene Kuil in Amsterdam fruit
had geleverd aan de Wehrmacht en ook eens 10 pond koffie
zwart had verkocht. Hij wilde geen verdachtmakingen achteraf.
Zijn bekentenis zorgde er toen voor dat hij met een schone lei
kon beginnen. Nu beschuldigde de Zuiveringscommissie hem
A.C. de Graaf.
11
