GEDENKT HEN
DIE VIELEN VOOR
ONZE VRIJHEID
Een zeer belangrijke functie binnen het verzet was koerier
ster. Lenie Blind (1923-1971) vervulde deze taak met verve.
Blind kwam via Melle Komrij, haar werkgever, bij het verzet. Ze
zorgde er voor dat onderduikers een veilig onderdak kregen.
Verder organiseerde’ ze persoonsbewijzen en bracht deze
samen met bonkaarten en illegale kranten op de juiste plaats
van bestemming.
aantal landwachters (NSB’ers die onder andere politietaken
voor de Duitsers uitvoerden). Bij het vuurgevecht dat ontstond
vielen aan beide kanten slachtoffers.
Als represaillemaatregel staken de Duitsers de boerderij Hout-
lust in brand. In totaal vielen hier zeven slachtoffers die actief
waren in de illegaliteit. Uit deze gebeurtenissen bleek eens te
meer hoeveel risico verzetslieden namen.
Piet Blokker (1916-1976) was al vroeg bij het verzet betrok
ken. Al in 1941 bracht hij onderduikers onder. Ook zorgde
hij voor de benodigde bonkaarten en verzorgde hij wapen
transporten. Deze wapens werden hoofdzakelijk in oostelijk
West-Friesland gedropt door de Engelsen en door Blokker naar
Schagen en de Zijpe gebracht. Dit was zeer gevaarlijk werk.
Blokker was ook betrokken bij een overval op het gemeentehuis
van Anna Paulowna. Doel was daarbij het bevolkingsregister
te verdonkeremanen zodat de Duitsers geen gebruik konden
maken van de gegevens bij de tewerkstelling van mannen in
Duitsland. De actie was succesvol.
Frits Bongenaar (1901-1963) was tijdens de oorlog betrok
ken bij spionageactiviteiten. Hij werkte bij de technische dienst
van de PTT in Schagen aan de Heerenboschstraat. Zo kon
Bongenaar Duitse militaire telefoongesprekken afluisteren en
waarschuwen als er Duitse razzia’s te verwachten waren.
Tevens maakte Bongenaar deel uit van de landelijke inlichtin
gendienst van de LO. Deze gafinformatie, onder andere over de
Duitse troepen rond Schagen, door aan de regering in balling
schap in Londen.
Een zekere Ernst Höhne was informant van Bongenaar. Deze
antinationaalsocialistische Oostenrijker, in dienst van het Duit
se leger, speelde hem de nodige informatie toe. Bongenaar hield
zich ook nog bezig met het onderbrengen van onderduikers.
In april 1945 werkte Bongenaar mee aan het saboteren van te-
Verzet in Schagen
Na deze landelijke context richten we ons op Schagen. Wie
namen het risico en welke vormen van verzet treffen we aan in
het kleine stadje Schagen (ruim 4000 inwoners)?
Gerrit Anneveldt (1921-1967),was lid van de LO, en zorgde
ervoor dat onderduikers veilig op hun bestemming aan kwa
men. Ook zorgde hij, samen met zijn latere vrouw Gré, voor het
stencillen en rondbrengen van ‘Het Nieuws’, een van de vele
illegale bladen die verschenen in bezet Nederland.
Door zijn activiteiten voor het verzet moest Anneveldt zelf ook
op een gegeven moment onderduiken.
Jan van der Ben (1922-1975) hield zich in bezet Nederland
bezig met de voedselvoorziening van onderduikers en ver
zetsmensen. Jan verloor een aantal van zijn verzetsvrienden bij
de zogenaamde slag bij Rustenburg. In de nacht van 10 op 11
oktober 1944 werd een verzetsploeg, die een wapendropping
in de Wogmeer zou begeleiden en beveiligen, verrast door een
dat jaar het NC opgericht, het Nationaal Comité van Verzet. In
1943 ontstonden de Raad van Verzet (RVV) en de Landelijke
Knokploegen (LKP). Tenslotte werd in 1944, op aandringen
van de regering in Londen, deze landelijke organisaties samen
gevoegd tot de Binnenlandse Strijdkrachten (BS) waarover
prins Bernhard het bevel voerde.
F IVVT
WO II monument van Schagen op de Nieuwe Laagzijde.
17
Tr^..
