Wie geschoren wordt moet stilzitten
Wie geschoren wordt moet stilzitten, Van Erp had die conclusie
al eerder getrokken. Hij had zijn publieke taken neergelegd,
werd lid van de Schager Schaakclub en wachtte de komst van de
nieuwe orde af.
Angst
Ontgoocheld keerde de 22-jarige Wer van Erp van het Narva-
front terug naar huis. In het café van zijn vader, die in 1943
door de partij was gepromoveerd van kringleider tot districts-
inspecteur, kwamen nog altijd de NSBers uit de regio bijeen.
Vergaderen deden ze enkel nog in besloten kring. Branie had
plaats gemaakt voor ongerustheid, nu de westerse geallieerden
opdrongen en de Russen de slag om het oostfront hadden ge
wonnen. In mei 1944 sprak, tijdens een vormingsbijeenkomst
in ‘t Oude Slot van de nationaalsocialistische vrouwenbeweging
NSVO, mevrouw De Haan haar vrees uit. 'Jaar na jaar hoopten
wij op den vrede en nimmer gingen we de lente zoo vol zorg tegemoet
als nu. Het bolsjewisme is de triomf der laagste instincten, verdierlijking
der zeden en het berooft de vrouw van haar eer en waardigheid. God
Het Narva-front
Eerder die maand was Van Erps dochter Bets toegelaten tot de
ULO, waar haar broer Wer juist was afgezwaaid. Tijd om van
zijn einddiploma te genieten nam hij niet. Aangemoedigd door
een Duitse officier ging hij naar Duitsland voor een opleiding bij
de Waffen-SS. Daartoe moest hij de eed op de Führer afleggen:
'Ich schwöre Dir, Adolf Hitler, als Führer und Kanzier des Deutschen
Reiches Treue und Tapferkeit. Wirgeloben Dir und den von Dir
bestimmten Vorgesetzten Gehorsam bis in den Tod. So wahr mir Gott
helft!' Hij weigerde, kwam teleurgesteld terug in Nederland en
werd vaandrig bij de Jeugdstorm. Bij deze nationaalsocialisti
sche tegenhanger van de padvinderij vond Wer gelijkgestemde
leeftijdsgenoten. Net als de Hitler Jugend in Duitsland werden
zij gevormd met sport, spel, dagmarsen en filmvoorstellingen
over de Führer. In 1944 werd hij alsnog door de Waffen-SS
naar Narva (Estland) gecommandeerd, als vrijwilliger in de
‘brigade Nederland’. Daar nam hij in Duitse krijgsdienst deel
aan een veldslag tegen de Russen, een van de zwaarste van de
Tweede Wereldoorlog. Ongeoefend als hij was kreeg hij een
administratiefbaantje achter de linies, wat niet voorkwam dat
hij door een Russische kogel geraakt werd in zijn onderarm.
Pas na weken te voet in sneeuw en zware vorst, bereikte zijn
regiment een ziekenhuis waar zijn pussende wond kon worden
behandeld. Op een haar na bleefhem een amputatie bespaard.
Hij had geluk; van de brigade Nederland overleefde slechts 10%
de verschrikkingen.
Rost van Tonningen
Toen het Duitse leger in de vroege ochtend van 10 mei 1940
Nederland binnenviel, werd Van Erp gevangengezet in een
der cellen onder het raadhuis. Ook zijn naaste medestanders
werden ingerekend. Hun vrijlating was een kwestie van dagen,
want op 14 mei nam Duitsland de macht over. Het was een
triomfvoor de NSBers. De demonisering die zij in de lange
aanloop naar WOII ervaren hadden, spuugde kringleider Van
Erp van zich aftoen hij op 28 juli 1940 in de Muziektuin een
optreden van NSB-coryfee, fascist en jodenhater Meinoud Rost
van Tonningen, mocht afsluiten: 'Wij hebben hier in Hollands
Noorderkwartier veel te maken gehad met E.D.D., onder aanvoering
van een paar burgemeesters. Broodroof en terreur is ruim toegepast,
op mijzelf zeven jaar, maar ik zou het desnoods nog wel zeven jaar
willen volhouden, om het volk te dienen. Er zijn er onder de E.D.D.-ers,
die opnieuw met de ooren klapperen, om het volk te misleiden, let in
Hollands Noorderkwartier op degenen, die dat doen. Wij laten ons dat
niet meer aanleunen! Dat moet uit zijn! We hebben nu de wind mee,
en niet meer te maken met een schandalige pers. Ik doe nu een beroep
op de bevolking van Hollands Noorderkwartier om ons op open wijze
tegemoet te treden. (Applaus).'
22
In fort Zuidwijkermeer,
onderdeel van de Stelling
van Amsterdam, was
W.J.F. van Erp geïnter
neerd tot zijn vrijlating.
t h
t Af»
