I V
f 1
De burgers van Schagen kenden onderhand zijn toon. Hij kreeg
187 voorkeursstemmen, minder dan ooit maar nog altijd ruim
voldoende om zijn raadszetel te behouden. Zijn ijver voor de
NSB nam toe. Hij liet zich veelvuldig zien als inleider van NSB-
sprekers in Schagen en daarbuiten, van ‘t Zand tot Wieringen.
Hij kreeg Mussert nog twee keer naar Schagen. Heel de Noord-
kop leerde zo de kringleider kennen. In de Schager Courant
verschenen ingezonden brieven, sarrende verhalen en hekel-
Algehele rust
Later dat jaar nodigde Van Erp in zijn Oude Slot de Amster
damse NSB-districtleider Huijgens uit voor een spreekbeurt.
Toen bleek hoeveel goodwill Van Erp onder de Schager bevol
king had: 'Vooral in het begin was het rumoerig vóór het café waarin
vergaderd werd, doch zodra de betrokken caféhouder zich naar buiten
begaf, maakte het rumoer plaats voor algeheele rust.' Her en der in
het land werden rellen, knokpartijen, gewonden en zelfs een
dode gerapporteerd rond NSB-bijeenkomsten. Te Schagen
niets van dat alles. In december 1934 hoorde een uit de hele
regio toegestroomd publiek in theater Royal een redevoering
aan van NSB-leider Anton Mussert. Er viel geen wanklank. Bij
de provinciale statenverkiezingen in 1935 debuteerde de NSB.
In de 33 gemeenten van kiesdistrict Den Helder behaalden
zij 7% van de stemmen. Tussen koploper Wieringerwaard
(13%) en rode lantaarndrager Sint Maarten (1%), scoorden
de nationaalsocialisten in Schagen 9%. In de Staten kregen ze
7 van de 77 zetels. Als tegenreactie werd de Nederlandsche
Beweging voor Eenheid door Democratie (EDD) opgericht,
een buitenparlementaire beweging die zich van 1935 tot 1940
fel keerde tegen het nationaalsocialisme. Diverse burgemeesters
in de Noordkop waren er lid van. De EDD had een afdeling
Schagen en omstreken. Met de EDDers in de regio leefde Van
Erp op gespannen voet.
Hij kreeg Mussert nog twee
keer naar Schagen
een fel bediscussieerde partij geworden vanwege het extreme
nationalisme en de verwantschap met Hitler’s NSDAP. De tent
was uitverkocht en op de Gedempte Gracht stond een menigte
protestbetogers. Binnen waren na afloop de meningen verdeeld:
'Aan het verzoek om de zaal te verlaten, wanneer men aan het einde
der bijeenkomst niet staande het 'Wien Neêrlands bloed' wenschte aan
te horen, werd door vele aanwezigen gehoor gegeven'.
Hekeldichten
Ook waren er in 1935 weer gemeenteraadsverkiezingen,
waaraan in Schagen deze keer de Onafhankelijke Lijst Van Erp
meedeed. Elke kiezer wist dat een stem op hem een stem op het
NSB-geluid betekende. Dat klonk als volgt: 'De verkiezingsleugens
hebben u zoo langzamerhand bereikt en het gaat zoover, dat de can-
didaten zich beginnen aan te prijzen als VERTROUWENSWAAR-
DIG. Is het niet beter dat u dat morgen uitmaakt! Moeten raadsleden
als DE VEER, BAKKER,SCHOORL en Consorten zich aandienen
als betrouwenswaardig? Dat zijn menschen die in een College niet thuis
behooren! Zoo ook bij de S.D.A.P Wat hebben die vertegenwoordigers
de laatste vier jaar voorgesteld? Niets maar dan ook niets hebben zij
voor de arbeiders bereikt. Er wordt zelfs niet meer naar hen geluisterd
in de Raadszaal. De afgevaardigden der S.D.A.P kijken vandaag naar
links en morgen naar rechts. Burgers van Schagen maak een einde aan
dit politieke steekspel en stuur morgen dit stelletje 'mooipraters' naar
huis! Wij hebben hun wandaden voldoende aan het licht gebracht.'
(Verkiezingsadvertentie Schager Courant 18.06.1935)
vereniging, zijn activiteiten voor Algemeen Belang en de winke
liersvereniging, zijn raadslidmaatschap, verenigingen vergader
den in zijn café, hij stond midden in de Schager gemeenschap.
Ook zakelijk timmerde hij aan de weg. Hij werd voorzitter van
de Nederlandsche Bond van Bierhandelaren. Om Schagen
heen werd een provinciale weg aangelegd, waarvoor onder
meer De Liggende Os moest wijken. Van Erp bouwde een bot
telarij met bovenwoning aan het Slotplein, nam café restaurant
‘t Oude Slot over van zijn schoonmoeder en liet zich onder
nummer 74 aansluiten op het telefoonnet. In januari 1934
haalde hij de NSB-spreker J. Ph. van Kampen naar de grote zaal
van het Noord-Hollandsch Koffiehuis. De NSB was onderhand
20
Op 24 maart 1939 was 'het zaal
tje van Igesz flink bezet maar niet
overvol' bij een redevoering aan
van NSB-leider Anton Mussert. Op
dezelfde avond was in het NH Koffie
huis een bijeenkomst belegd door de
tegenpool van de NSB, de EDD. Met
650 bezoekers barstte de zaal bijna
uit zijn voegen. Foto Niestadt-collec-
tie, Zijper Museum, Schagerbrug.
