Uit de schatkamer van Vreeburg
gebruikt in de tweede wereldoorlog
K-j I L4ll\L II I L V V VVvl dUWI I\_/kJ
Neem bijvoorbeeld deze brancardwagen, die dateert uit de 19e
eeuw. Hij was waarschijnlijk van de gemeente, uit de tijd dat er
nog een gemeente-arts was. Maar wie er allemaal mee vervoerd
zijn, met een gebroken been of een hartaanval, en waar naartoe,
naar de dokter ofgauw naar huis, we weten het niet.
En dan betreedt onze brancard het toneel, want, zo staat in
'Schagen in oorlogstijd' te lezen: “Degewonden werden onder
uiterst moeilijke omstandigheden van het station naar de
voormalige Landbouwwinterschool in de Landbouwstraat
vervoerd en daar voorlopig verbonden, waarna enkelen naar
het ziekenhuis werden gebracht”.
Is je door het depot van Vreeburg dwaalt zou je af
en toe willen dat de objecten die er staan kunnen
praten. Want ook al weet je waar een bepaald ding
voor dient, en waar het vandaan komt, wat het alle
maal heeft meegemaakt, dat blijft meestal duister.
Deden ze dat dan met onze brancardwagen? Jazeker, daar
hebben we bewijs van. De gebroeders Niestad waren snel ter
plaatse, en fotografeerden de brandende Roosstraat, mét, hele
maal rechts, klaar voor gebruik, onze brancardwagen.
Dezelfde brancardwagen die u nu kunt zien in Museum Vree
burg, bij de tentoonstelling 'Oorlog en Verzet', waar nog veel
de Stationsweg, en één (het meer interessante documenten, objecten en foto’s te zien zijn
van Schagen in oorlogstijd.
Gaat u maar kijken!
Maar één ding weten we zeker: de brancard is nog gebruikt
in de Tweede Wereldoorlog, en wel bij de ontploffing van de
munitietrein op het stationsemplacement, op 12 september
1944. Die middag beschoten 2 jachtvliegtuigen van de RAF
een voor vertrek gereedstaande trein, die daarop ontplofte. Het
staat allemaal nauwkeurig beschreven in het boek 'Schagen in
oorlogstijd', uit 1946.
“Granaten, welke niet ontploften, en stukken van spoorwa
gons kwamen op huizen en straten neer en de projectielen
kwamen in enkele gevallen in een huiskamer terecht”.
Vier percelen brandden af, drie aan
zogenaamde kaaspakhuis) aan de Roosstraat. Tien percelen aan
de Hoep werden zo ernstig beschadigd dat ze moesten worden
gesloopt. Twee Duitse soldaten vonden de dood. Omdat men
tijdig dekking had weten te zoeken werden maar drie inwoners
van Schagen gewond.
Brancardwagen
I I I I I I II I
De brancardwagen in de brandende Roosstraat.
De brancardwagen in het museum.
Martin van der Jagt
17
Boerderij-en rijtuigmuseum Vreeburg Loet 14 1741 BP Schagen
0224 21 69 06 info@museumvreeburg.nl
