gl
«KW:
In de volgende Kakelepost verschijnt het vervolg van dit artikel
waarin meer over de gevolgen van de oplopende spanning in
het Noorderkwartier en in het bijzonder in Schagen.
Dat er voor de katholieken in de Noordkop zware tijden
aanbraken werd duidelijk toen er in Enkhuizen in juni 1572 vijf
Franciscaner Minderbroeders werden opgehangen. Omdat zij
oorspronkelijk uit Alkmaar kwamen werden zij bekend als de
“Martelaren van Alkmaar” (10).
Het begijnhofaan de ‘Hoogzijde”’(Gedempte Gracht) werd in
1577 een protestants weeshuis.
Een pastoor uit Schagen, Sybrant Janz., koos voor het calvi
nisme. Ook hij betaalde daar met zijn leven voor. Na te zijn
verraden werd hij in 1570 terechtgesteld in Den Haag. Overi
gens was hij niet de enige. In omringende plaatsen vond dit ook
veelvuldig plaats.
Op de Synode in Emden in oktober 1571 werd Schagen
vertegenwoordigd door ene Gisbertus Zithopacus (8). Op deze
kerkvergadering werden afspraken gemaakt over de organisatie
van de nog jonge calvinistische gemeenten, bijvoorbeeld hun
verhouding tot het wereldlijk gezag (9).
ÓS
4 4
1)
2)
3)
4)
5)
7)
8)
9)
10)
Philip van der Zee
23
Literatuur
Algemene Geschiedenis der Nederlanden. Editie 1979.
D. Burger van Schoorel, Chronyk van de gantsche oude heer
lijkheid van het dorp Schagen.
Canon van Schagen,
A Doedens en J Houter, De Watergeuzen. Een vergeten ge
schiedenis, 1568-1575.
P Groen (red), Militaire geschiedenis van Nederland. De tachtig
jarige oorlog. Van opstand naar geregelde oorlog.
J. Israel, The Dutch Republik. Its rise, greatness, and fall, 1477
1806.
H. Th. M. Lambooij (red), Heerlijk Schagen,
A.J. van der Meulen, Platenatlas voorde vaderlandse geschiede
nis.
H. van Nierop, Het verraad van het Noorderkwartier. Oorlog,
terreur en recht in de Nederlandse Opstand,
G. Parker, Spain and the Netherlands, 1559-1659,
C. Philipona, Reguliere geestelijken vooral paters Franciscanen
in Schagen.
I. Schöffer (red), De lage landen van 1500 tot 1780.
F Timmer, De kerk op de Markt.
Kaart van Jacob van Deventer uit 1584.
Beide zwarte pijlen geven de mogelijke aanvalsrou-
tes van de Spanjaarden aan.
De zwarte 'bootjes' in de Waddenzee geven de
positie van de Watergeuzen aan.
Het 'zwarte kruis' in de Zuiderzee geeft ongeveer
aan waar de slag in de Zuiderzee plaats vond.
Noten
Geofrey Parker, p 28.
Doedens en Houter, p 11 tm
15. Schrijvers benadrukken het
gebrek aan aandacht voor de
beheersing van de Noordelijke
zeegaten door de Watergeuzen
in de historiografie. De acties van
de Watergeuzen in het wadden
gebied was minstens zo belang
rijk als hun optreden in Den Briel.
Doedens en Houter, p 71.
Doedens en Houter, p 71.
Van Nierop, p 102.
6) Veldman, Canon van Schagen, p
44. Van Nierop beweert dat hij wel
in Schagen heeft gepreekt, p 54.
Lambooij, p 102. Philipona p 21.
Lambooij, p 103.
Israel, p 164.
Lambooij, p 104.
T
W r-W j
'■•7'
«Ik
