de nodige aandacht besteed op televisie, in boeken, tijdschriften
en kranten. Ook is er is een expositie aan gewijd in het Rijksmu
seum in Amsterdam.
In 1566, ook wel het wonderjaar genoemd, barst de bom in de
Nederlanden. De Beeldenstorm begon. In rooms-katholieke
kerken werden heiligenbeelden en andere versieringen, vaak
met geweld, verwijderd.
Ten tweede speelde de religie een belangrijke rol. De Spaanse
vorsten duldden maar één godsdienst in hun rijk, het rooms
katholieke geloof.
Overigens paste de godsdienstpolitiek naadloos binnen de
centralisatiepolitiek; het centrum van de macht, Madrid dus,
bepaalde wat het geloofvan de onderdanen was. Deze politiek
stuitte op verzet in de Nederlanden omdat een aanzienlijk deel
van de bevolking (het grootste deel, 60 a 70 procent, bleefin
eerste instantie katholiek) overstapte op het calvinisme. Dit was
het gevolg van de Reformatie die, met de kritiek van Maarten
Luther en later Johannes Calvijn op de rooms-katholieke kerk,
aan het b egin van de zestiende eeuw was b egonnen.
In het noorden van het gewest Holland, het Noorderkwartier,
hebben de belangrijkste steden Enkhuizen, Hoorn, Medemblik,
Alkmaar, Edam en Monnickendam voor de prins van Oranje
gekozen. Voor de opstandelingen dus. Schagen ligt midden in
het gebied van de opstandelingen.
Een Spaanse legermacht maakt zich op om West-Friesland bin
nen te vallen. Ze hebben de opdracht van Filips II meegekregen
het gebied in brand te steken en te plunderen.
Wat waren de redenen voor de Opstand?
Voor de Opstand of tachtigjarige oorlog waren drie belang
rijke oorzaken aan te wijzen. Allereerst de centralisatiepolitiek
van de Habsburgse of Spaanse heersers, met name Karel V en
zijn opvolger Filips II, die een einde dreigden te maken aan de
privileges in de Nederlanden. Deze privileges, gegeven tijdens
de middeleeuwen, waren met name belangrijk voor de steden.
Het betekende minder belasting, een
et is mei 1572. Inmiddels is de tachtigjarige
oorlog vier jaar geleden begonnen. Den Briel
is in april door de Watergeuzen ingenomen.
Sociale en economische oorzaken speelden ten slotte ook
De tachtigjarige oorlog is 450 jaar geleden begonnen. Hieraan is een rol. De verminderde invloed van de Hollandse adel in het
bestuur en de hoge graanprijzen gooiden olie op het vuur.
Een reactie van koning Filips II kon niet uitblijven. Hij be
schouwde zichzelf als de beschermheer van de katholieke kerk.
Hij stuurde zijn belangrijkste generaal, de hertog van Alva, met
een voor die tijd enorm (60.000 manschappen) leger naar de
eigen bestuur en dus eigen Nederlanden met de opdracht de aanstichters van de Beelden
regels en rechtspraak. Voorrechten die een stad niet graag opgaf. storm te straffen en de ketterij te bestrijden (1).
De martelaren
van Schagen
20
Diederik van Sonoy, gouverneur van
het Noorderkwartier, Isaac Olivier.
