Zo ook Johan Mos, die niet
met lege handen kwam
Toen hij in 1949 zijn wasserij terug naar Den Helder verplaatste
keek de gemeente Schagen hem met lede ogen na.
Tapijthal
In 1967 kocht de kleurrijke, in Schagen geboren en getogen
textielhandelaar Kees Nuijens het perceel, dat ondertussen het
adres Molenweg 16 had gekregen. Hij vestigde er de aan velen
nog bekende Tapijthal De Leeuw, waar hij tevens meubels zou
gaan verkopen. Zijn overlijden in 2010 betekende de sluiting
van zijn onderneming. Met de sloop van de opstallen kwam een
eind aan 162 jaar bedrijfsleven op deze plek.
Nu er huizen staan herinnert niets meer aan het eerste industrie
terrein van Schagen.
aan de Loet met ingang van 1 Maart worden opgeheven en worden
ondergebracht bij de kaasfabriek te Haringhuizen. De opheffing is een
gevolg der tijdsomstandigheden. De leveranciers bestaan in hoofdzaak
uit huurboeren en vooral voor deze categorie landbouwers is de tijd
zeer slecht te noemen.' Weer stond het pand ongebruikt. In 1937
kwam het perceel in handen van de commissionair Piet Wester.
Hij kreeg vergunning om er een pakhuis op te bouwen, maar
voerde dat plan niet uit, mogelijk omdat de oorlogsdreiging
hem te groot werd.
Pakhuis
De verlaten wasserij kreeg in de Coöperatieve Inkoopver-
eniging van winkeliers in koloniale waren Anna Paulowna’
U.A. een nieuwe eigenaar. De term ‘koloniale waren’ was de
verzamelnaam van levens- en genotmiddelen uit de voorma
lige koloniën, zoals koffie, thee, cacao, tabakswaren, rietsuiker,
specerijen en palmolie. Na WOII verdween de specialisatie in
deze producten. De winkeliers verbreedden hun assortiment
en werden kruideniers. De coöperatie Anna Paulowna had
zich aangesloten bij de Nederlandse kruideniersbond Enkabé.
Bij de feestelijke opening van het pakhuis aan de Molenweg in
1950, eindigde de heer Van der Linde, directeur van de Enkabé
te Rotterdam met de slogan van de coöperatie: Wat één alleen
nog nooit volbracht, dat lukt wel met vereende kracht! Daarna
'opende hij de deur van het pakhuis en kregen de aanwezigen te zien
hoe de oude wasfabriek is omgetoverd in een keurige bergruimte, waar
de goederen van de kelder tot onder de pannen liggen opgestapeld. Een
gezellig kantoortje en een flinke garage vervolmaken het geheel - het
bestuur en de uitvoerders van het werk kunnen er met genoegen en trots
op toezien!'
In de zestiger jaren kreeg de Enkabé het moeilijk met de
opkomst van de supermarkten. Het pakhuis in Schagen werd
overcompleet en van de hand gedaan.
Stoomwasserij
In 1940 brak de Tweede Wereldoorlog uit. Den Helder werd
talloze keren gebombardeerd. De Heldenaren zochten een
veilig heenkomen, velen vonden onderdak in Schagen. Zo ook
Johan Mos, die niet met lege handen kwam. Hij bracht zijn
stoomwasserij Insulinde mee.
Onder de kop ‘Nieuwe Industrie aan den Loeterdijk’ verwel
komde de Schager Courant de ‘waschindustrieel uit Den Helder'
die de ‘onooglijkgeworden oude kaasfabriek' in drie maanden
tijd had omgetoverd tot een waschbedrijf, waar aan elke machine
menschen met twee rechterhanden staan!.' De redacteur die er werd
rondgeleid strooide met loftuitingen. 'Van een bezoek aan een
wasscherij is de attractie dat... het steeds mooier wordt wat men ziet.
Over een mand vuil lijfgoed, welke op den vloer van het sorteerlokaal
wordt uitgestort, kan men bezwaarlijk een sonnet schrijven, maar als
de vaardige vingers van de sorteerders eenmaal hun werk hebben ge
daan, klinkt het waschlied in steeds schooner accoorden. Jawel, zegt een
conservatieve huismoeder, maar als ik mijn wasch in de kuip heb, zie
ik wat er gebeurt en wie weet bij wie zijn goed mijn goed terecht komt!
Mis mevrouw, want uw goed wordt gewassen, alsthuis.' Johan
Mos had in zijn wasserij werk voor minstens twaalfmeisjes.
Daar kwamen de bedrijfsleiding en de chauffeurs nog bij.
Peter Groenveld
22
Tapijthal De Leeuw (1967-2010), het laatste bedrijfsgebouw aan Molenweg 16.
Copyright Niestadt Beeldbank Zijper Museum.
