Buitengewone
an mevr. Johanna Tegelaar-Naber hoorde ik dat
ze afstamde van Aaltje Klok, die geboren was
in Schagen en binnen 10 jaar 13 kinderen baarde,
waaronder 3 tweelingen en een vierling. Dit was ik al
de jaren dat ik me verdiep in de historie van Schagen
nog niet tegengekomen en ik besloot op onderzoek
uit te gaan, waarbij ik dankbaar gebruik kon maken
van de stamboom opgesteld door Sander de Graaf,
een zwager van mevrouw Tegelaar.
De moeder van de vierling
De moeder van de vierling was dus Antje Klok, de echtgenote
van Cornelis Mereboer. Antje Klok is geboren in Schagen aan
de Keins op 23-12-1819. Zij was het eerste kind van Jan Dirksz
Klok en Aagtje Bos. Jan komt uit de Zijpe en is boerenknecht;
Aagtje is in Schagen geboren en verdient de kost als boeren
dienstmeid. Zij trouwen in 1818 in Schagen en krijgen twee
dochters, Antje en Aaltje. Moeder Aagtje overlijdt in 1823. Jan
Klok hertrouwt in 1825 met Antje Meijer uit Schagen. In 1826
krijgen zij een dochter die de naam Geertje krijgt.
In het voorjaar van 1827 vertrekt het gezin Klok naar Wierin-
gerwaard, waar “Jan Klok, arbeider, met zijne huisvrouw Antje
Meijer en drie kinderen” op 19 mei door de burgemeester
worden ingeschreven. Zij wonen dan aan de Boezemkade. In
hun nieuwe woonplaats worden drie kinderen geboren, een
zoon en twee dochters. Antje, de oudste dochter uit het eerste
huwelijk van Jan Klok, maakt in haar nieuwe woonplaats kennis
Op den 16den November 1850 is te Wier in-
oerwaard verlost van vier welgescha
pene DOCHTERS (waarvan twee in leven) gg
Thfe ANTJE KLOK, Huisvrouw van
gT CORNELIS MEREBOER.
Het familiebericht
In de Opregte Haarlemsche Courant van 20 november 1850
verscheen het volgende familiebericht: “Op den 16den
November 1850 is te Wieringerwaard verlost van vier
welgeschapene dochters (waarvan twee in leven) Antje
Klok, Huisvrouw van Cornelis Mereboer.” Het bericht ging
als een, voor die tijd, lopend vuurtje door heel Nederland. De
volgende dag stond het bericht in de NRC, een dag later in de
Groninger Courant. En op 23 november werd Noord-Brabant
op de hoogte gesteld. Binnen een week was heel Nederland op
de hoogte van de geboorte van de vierling in Wieringerwaard.
Hoe het nieuws zo snel de ronde deed is mogelijk te danken
aan de grote technische veranderingen die rond het midden
van de negentiende eeuw plaats vonden. De eerste treinverbin
ding tussen Amsterdam en Haarlem was in 1839 in gebruik
genomen en de elektrische telegraaf kwam in 1850 voor het
publiek beschikbaar. De landelijke kranten zullen als eersten van
deze nieuwe snelle communicatiemiddelen gebruik hebben
gemaakt. Beperkten de eerder genoemde kranten zich tot een
korte mededeling over de geboorte, de Zwolse Courant had
zich wat meer verdiept in het kindertal van het gezin Mereboer
in Wieringerwaard. Op 26 november schreef de krant: "Als een
voorbeeld van buitengewone vruchtbaarheid wordt bericht,
dat de huisvrouw van den arbeider Cornelis Meereboer te
Wieringerwaard, in het arrondissement Alkmaar, in den
vroege morgen van den 16e dezer maand is verlost van vier
voldragene kinderen, zijnde allen van het vrouwelijk ge
slacht, waarvan er echter twee levenloos zijn geboren; terwijl
de beide anderen benevens de moeder, naar omstandigheden,
welvarend zijn. Deze zelfde vrouw, nu acht jaren gehuwd,
bragt bij vijf vroegere verlossingen in dien tijd eenmaal één
en vier malen twee welgeschapene kinderen ter wereld.” Bij
krantenberichten blijft het oppassen. Wat klopt is de geboorte
van vier meisjes, waarvan er twee in leven bleven. Wat echter
niet klopt is de geboorte van vier tweelingen. Zij kreeg drie
tweelingen en tweemaal een eenling. In haar eerste zeven
huwelijksjaren kreeg zij dus twaalfkinderen, zeven jongens en
vijfmeisjes. In 1852 werd haar dertiende kind, een jongen die
de naam Pieter kreeg, geboren. De geboorte van de vierling had
zoveel indruk gemaakt in heel het land, dat de gebeurtenis van
1850 in de Van Zwaamen’s en Thompsons Almanak van 1855
speciaal vermeld werd.
oj
16
vruchtbaarheid
Familiebericht
in de Opregte
Haarlemsche
Courant
