Schagen .Markt
Van achter naar voor, Vredelust/Hotel Igesz, het Oude Slot, de Posthoorn.
Nog eens het landmeterskaartje
Van west naar oost gerekend vanaf de Voorpoort tot aan het
klooster op de hoek van de Hoogzijde en de Laan staan veertien
huizen. Het marktveld is ruim getekend en de oostkant van de
bebouwing van de Markt, de Kerkebuurt, is weggelaten. De
duidelijk getekende pomp staat ongeveer op de hoogte van
het laatste huis aan het zuidkant van de Markt tegenover het
perceel waarop later het raadhuis staat. Tussen de voorpoort en
het laatste huis aan de markt staan derhalve drie huizen. En dat
is nagenoeg het aantal dat er altijd heeft gestaan. De bewoning
van deze huizen is zeer wisselend. Het grote aantal pacht- en
verpondingsboeken - het zijn er in totaal tot aan de 1795 een
kleine twintig - laten dat zien. Soms worden er twee of drie
mensen aangeslagen, dan weer meer dan tien.
Daaruit blijkt dat de panden soms door twee of drie personen
en/ofgezinnen werden bewoond. Het 'dieptepunt' van de be
woning en ook van de totale bevolking van Schagen vinden we
in het laatste kwart van de 17e eeuw en de eerste helft van de 18e
eeuw Door heel Nederland loopt dan de bevolking sterk terug.
Er heerst armoede.
De tekening van Roghman
De tekenaar Roelant Roghman maakte in de periode 1646 -
1650 een vogelvluchttekening van het slot van Schagen.
De situatie op deze tekening is van ongeveer honderd later dan
die van de landmeter uit de 16e eeuw Het grote verschil is dat
er ten westen en ten oosten van het poortgebouw paviljoens
zijn gebouwd en dat er huizen staan aan de Heerestraat. Het
poortgebouw is gesloopt, ervoor in de plaats staat een stenen
poortje. Links naast het oostelijke paviljoen staat een lang naar
achteren gebouwd huis, maar dat ziet er toch niet uit als een
toren van een voorburcht. Het gebouw sluit wel het slotplein
aan de oostkant af.
Het raadhuis
Twee huizen verder naar het oosten staat in de 16e eeuw een
huis, ingericht als herberg en luisterend naar de naam 'De Roos'.
Wanneer dat precies verkocht is en aan wie is niet bekend, maar
het gaat over in andere handen en blijft geen herberg. Aan het
eind van de 16e eeuw verkoopt de weduwe van Pieter Wilde
man het huis aan Anthonij van den Heuvel. Deze is een aantal
keren burgemeester en schepen van Schagen. Zijn weduwe,
Maertje Pieters, verkoopt haar helft van het huis, tegelijk met
Grietje Aris Rooker, die de andere helft verkoopt. Kopers zijn
burgemeesteren en regeerders van Schagen. De koop wordt
bekrachtigd op 21 mei 1731. De bestuurderen van Schagen
richten het pand in als raadhuis. En die functie heeft het gehou
den tot het in 1959 werd gesloopt en plaats maakte samen met
het pand ten westen ervan voor een nieuw raadhuis.
Op de website van Het geheugen van Schagen wordt het
verhaal over het oude raadhuis uit de doeken gedaan, zij het dat
herberg de Roos maar een klein aantal jaren in het pand gehuis
vest is geweest. Het is zoals hier boven vermeld lange tijd in het
bezit geweest van burgers.
De Waag
Willem van Beijeren, de eerste Heer van Schagen, verleent in
1463 aan Schagen het recht een markt te houden, driemaal een
jaarmarkt en een weekmarkt. In dezelfde akte staat ook: Voirt
Photograaf R. J. Briigemann, Schagen.
Kakelepost_04_17.indd 6