de westkant van de Nieuwstraat zes percelen en aan de oostkant
negen. Op de zes percelen aan de westkant staan vijfwoningen/
behuizingen, op de negen percelen aan de oostkant zes en op
perceel A293 een stal(letje) ofwagenhuis. Daarin had bakker
Dirk Bloem van de Kerkebuurt in ieder geval zijn hout voor de
oven opgeslagen.
In 1832 zag de lijst van eigenaren er uit als hierna vermeld, zie
het kaartje in het vorige deel. Let wel, eigenaar is lang niet altijd
ook bewoner:
Er staan 13 bewoonde huizen aan de Nieuwstraat, verder nog een
boet, ofwagenhuis, ofkleine stal, en er zijn twee lege erven. De
westelijke kant grenst bij Aldert Vredenburg aan het water langs
het Rapenpad en bij Fredrik Buur gaan we langs de oostelijke
kant weer terug naar de Kerkebuurt, inmiddels de Plaats geheten.
De 19e en 20e eeuw
Gelet op de twee en een halve eeuw voor 1832 is er in 1832
in zoverre weinig veranderd, dat er vast en zeker huizen zijn
gesloopt en vervangen, maar het aantal is niet ofnauwelijks toe-
of afgenomen.
En dat verandert in de tijd na 1832 drastisch. Niet meteen, maar
veertig jaar later is de westkant veel dichter bebouwd met meer
kleine behuizingen. Dat zelfde geldt ook voor de oostkant enige
jaren later. Van een straatje met een paar huizen met ruime erven
is de Nieuwstraat veranderd in een pijpenlaatje aan weerskanten
bebouwd met vele kleine huisjes en een paar logementen.
Die behoefte is halverwege de 19e eeuw ontstaan, niet alleen
wat het aantal kleine woningen betreft, maar ook als het gaat om
goedkope(re) logiesruimte. Er kwamen veel handelsreizigers,
dijkwerkers, liedjeszangers en kleine kooplieden, die behoefte
hadden aan een goedkoop logies.
Een paar opvallende zaken mogen hier de revue passeren, ook
onder verwijzing naar artikelen die al eerder in de Kakelepost
hebben gestaan. In de periode tussen ruwweg 1860 en 1970,
toen de verbredende doorbraak vanaf de Markt naar de Nieuwe
Nieuwstraat plaats had, is er in de Nieuwstraat veel gebeurd.
Oude panden werden verbouwd of gesloopt. Er kwamen
bedrijfspanden en (kleine) woningen voor in de plaats en
logementen.
De huizen in de Nieuwstraat waren in deze periode bijna steeds
in handen van mensen die er niet woonden. De huurders maak
ten de bevolking van de Nieuwstraat uit
De wijkregisters en het kadaster
Kijken we naar het jaar 1872. Van dat jaar bestaat het wijkregis-
ter, en daardoor is nauwkeurig bekend wie de bewoners van de
panden in de Nieuwstraat zijn.
Bovendien is bekend wie de eigenaren in dat jaar zijn, doordat
in het kadaster nauwkeurig aantekening is gehouden welke
wijzigingen er in elk perceel plaats hebben onder vermelding van
de eigenaar(s).
De eigenaren aan de westkant waren in 1872 Willem Plukker,
Simon David Trompetter, Arie Knikker, Elisabeth Vos de
weduwe van Pieter Boontjes), Anthonij Deutekom, Jan Dorbeck
(getrouwd met Martijntje Plukker).
De eigenaren aan de oostkant waren Jan Boontjes, Dirk Stolp
en daarna zijn weduwe Dieuwertje Govers, Aagje Veen (die in
1874 verkoopt aan Jan Blom, waarna in 1876 Willem Plukker
de eigenaar wordt), Cornelis Roggeveen, de gemeente Schagen,
Dirk Timmerman, landbouwer in Schagen (die in 1879 het
complex aan Willem Plukker verkoopt), Willem Hulleman
(waarna in 1875 Jacob Gude, broodbakker, en in 1878 Arie
Meijer), Laurens Koelman en vervolgens diens weduwe Joanna
Hettema. De percelen aan de oostkant wisselden nogal snel van
eigenaar. In tegenstelling echter met de westkant werd uiteinde
lijk de gemeente praktisch de enige eigenaar, zij het korte tijd.
Aan het eind van de rit waren er nog drie eigenaren over, die van
de gemeente kochten, namelijk de NV Ceehorn uit Zaandam
(Albert Heijn), de Stichting Pensioenfonds voor de Grafische
Bedrijven te Amsterdam, en Cornelis M. Jong. De rest kwam in
handen van Coltavast, de huidige eigenaar van het winkelcen
trum Makado.
Boontjes, Deutekom. Dorbeck en Plukker springen er als namen
uit. Daarnaast de gemeente als de instantie die naast verlaten
huizen ook eigenaar was van het Dorps schoolhuis en het terrein
dat daarbij hoort, nu onderdeel van het Makado.
Het waren Boontjes en Timmerman en na deze Plukker die de
huisjes bezaten en verhuurden waarin veel Schagenaren-Nieuw-
straters waren gehuisvest. Het betrofvele zeer kleine woningen,
vaak niet meer dan één vertrek groot. Ze stonden deels vlakbij
de Nieuwsloot (zeg maar het verlengde van het Rapenpadje
(daar waar nu het parkeerterrein bij Albert Heijn is) en deels op
de plek waar nu het grote binnenplein van het Makado te vinden
is en tenslotte zo ongeveer waar nu de ING staat.
A286
Gemeente Schagen
huis en erf
A287
Cornelis Halfswaag
tapper
huis en erf
A288
De erven van Arien Barneveld
huis en erf
A289
De wed. Dirk Keet.
huis en erf
A290
De erven van Guurtje Kramer
winkelierster
huis en erf
A291
Aldert Vredenborg
huis en erf
A292
Fredrik Buur
huis en erf
A293
Dirk Bloem
stalletje of wagenhuis
A294
Jacobus van Veen
tapper
erf
A295
Jan Louis Tour
ketellapper
huis en erf
A296
Josph en Dirk Dragers
kooplui
huis en erf
A297
De wed. van Cornelis Halfswaag
huis en erf
A298
Gemeente Schagen
huis en erf
A299
Hendrik Tames
koopman
huis en erf
A300
idem
huis en erf
A301
De wed van Dirk Keet
huis en erf
7
