Uit deze acte blijkt dat Conelis Cornells Coningh, de school
meester, een huis heeft gekocht aan de Nieuwstraat en dat
Cornelis Achterkerck en zijn zuster naast hem en ten zuiden van
hem wonen en de erfgenamen van Cornelis Wijkx Cornelis
Cornelisz Wijck) ten noorden van hem. Het gaat om het
tweede, derde en vierde huis rechts in de Nieuwstraat. Een
aantal jaren later gaat Achterkerk aan de Kerkebuurt wonen, in
het rijtje met de Wildeman en de Roode Leeuw.
De genoemde Cornelis Wijk - voluit Cornelis Cornelisz Wijck
- was schepen, burgemeester, weesvader, kortom, behoorde tot
de bestuurderslaag, de vroedschap van Schagen.
Verarming
Aan het eind van de 17e eeuw en de eerste helft van de 18e eeuw
slaat in Nederland de armoede toe. Het land verarmt, de handel
stagneert, de veepest slaat toe rond 1740. Veel Nederlanders
verarmen, steden raken tot een kwart van hun inwoners kwijt, er
heeft verkrotting plaats van veel huizen. Ook in Schagen is dat
te merken. Voor de bewoning en bewoners van de Nieuwstraat
geldt dat ook.
In verband met een dreigende oorlog voeren de Staten van Hol
land in 1742 een personele quotisatie in, een inkomstenbelas
ting (in tegenstelling tot de gebruikelijke pacht, die een belasting
is op bezit, een vermogensbelasting). Iedere burger met een
geschat inkomen van ƒ600,- of meer werd in deze belasting aan
geslagen; uitgezonderd werden alleen professoren, predikanten,
hogere officieren van de krijgsmacht en ambachtsgezellen.
Iedereen werd ingedeeld in één van de vele belastingklassen en
moest de bijbehorende aanslag betalen; deze varieerde van ƒ6,-
voor personen met een inkomen tussen ƒ600,- en ƒ700,- tot
ƒ1.200,- voor de klasse van ƒ48.000,- tot ƒ50.000,-.
Ook de Papestraat, de Nieuwstraat dus, werd door degenen die
de hoogte van de pacht kwamen bepalen, bezocht. Het staatje
laat zien dat er weinig te halen viel, er wonen in de Nieuwstraat
geen belastbare mensen, het gaat om mensen met inkomens
lager dan f 600,-- (per jaar!). Dat zal naar verhouding zeker niet
meer, eerder minder zijn dan het huidige minimumloon.
De Nieuwstraat begint aan de Markt.
Papestraat
76
Onbewoond
Papestraat
77
Onbewoond
Papestraat
78
Dirck Cornelisz. Lanst
Papestraat
dagloner
Dagloonman, niet taxabel.
79
Anna Pieters en haar suster
Papestraat
zonder
Alle arm en onvermogend, niet taxabel.
79
Hark Groodsands vrouw
Papestraat
arme
80
Aarjan Pieters Legaart
Papestraat
dagloner
Daghuurder man, niet taxabel.
81
Adriaan Hoep
Papestraat
schoolmeester
Schoolmeester, niet taxabel.
82
Weduwe van Hendrik Walraven
Papestraat
werkster
Gaat uijt werken, niet taxabel.
83
Claes Leertouwer
Papestraat
looier/knecht
Loijersknecht, niet taxabel.
84
Onbewoond
Papestraat
85
Andries Kramer
Papestraat
kleermaker
Mr. Kleermaker, arm en niet taxabel.
86
Gerrit Heeneweer
Papestraat
vuilnisman
Dorps vuilnisman, niet taxabel.
87
Jan Geritsz. Borst
Papestraat
wever/linnen
Linnenwever, niet taxabel.
88
Weduwe van Lucas Willems
Papestraat
arme
Een arme weduwe, niet taxabel.
89
Hendrik Weeland
Papestraat
metselaar
Metselaar, niet taxabel.
90
Maartje Beijers
Papestraat
weduwe
Een arme weduwe, niet taxabel.
91
Aarjaantje Hilbrands
Papestraat
weduwe
Een arme weduwe, niet taxabel.
92
Cornelis Theunisz.
Papestraat
dagloner
Daghuursman, niet taxabel.
5
