ïSISK»
I f
L..0'
Het winkelboekie van Anna v.d. Pruik uit 1971
A.M.Molenaar was de eerste bedrijfs
leider van AH aan de Lagezijde van de
Gedempte Gracht
r,v:
>L»
Op de pof voor loonzakje
Kruideniers werkten samen
bedrag
Reclame
wapentjes
artikel
Mèt
wapentjes
Zonder
wapentjes
bedrag
artikel
Reclame
f Zonder
wapentjes I wapemjer
i a~i^A
Cm*.
i"^g^^'4^ÉkrX^^ A
VIVO-WAPENTJES van f
VIVO-WAPENTJES van f
TOTA A l
TOTAAI
Supermarkten waren er in Schagen niet in de jaren vijftig.
Ook de vestiging van Albert Heijn, aan de Gedempte Gracht
toen nog, was grotendeels een klassieke kruidenierszaak. Aan
zelfoediening deden de bijna 15 kruideniers in Schagen niet.
Je hoeft geen groot rekenaar te zijn om te beseften dat zoveel
winkels op nog geen 6.000 inwoners een grote concurrentie
tot gevolg had. Er werd om klanten gestreden en een nieuwe
bewoner in Schagen kon rekenen op een bezoek van de
plaatselijke kruideniers. Want eenmaal klant bij een bepaalde
kruidenier betekende doorgaans een lange relatie. Los van het
gemak, zoals een winkel vlakbij, speelde ook de geloofsgezind-
te of politieke achtergrond een rol. Het verzuilde Nederland
had zijn eigen winkeliers. Een katholiek kocht niet protestants
en omgekeerd.
Groot inkopen op voorraad deden de meeste mensen niet.
Even de vrieskist volladen met vlees uit de aanbieding zoals
nu? Onmogelijk, vrijwel niemand had een koelkast. Laat staan
een vrieskist. Men kocht indien mogelijk vers op de dag. Naast
de problemen met houdbaarheid in huis van levensmiddelen
speelde ook de 'weekverloning' een grote rol. Vrijwel iedereen
kreeg aan het einde van de week het loonzakje in contanten.
De uitgaven van moeder de vrouw, want boodschappen en
huishouden waren een pure damesaangelegenheid, vonden
meestal op de pof plaats. De door de kruidenier thuisgebrachte
levensmiddelen of in de winkel opgehaalde producten werden
nauwgezet in een boekje genoteerd. Was het loonzakje binnen
dan werd de kruidenier in één keer betaald. Als het meezat,
want bij veel klanten konden de openstaande rekeningen stevig
oplopen.
Melle Komrij begon de kruidenierszaak in 1937 aan de Regen
tenstraat D35, later werd de straat omgenummerd' en kreeg
de winkel het nummer 4. De levensmiddelen werden geleverd
door een grossier. De leverancier waarmee Komrij samen
werkte sloot zich aan bij ViVo(Vrijwillige Inkoop- en Verkoop
Organisatie). Deze kruideniersketen werd in 1942 opgericht als
samenwerkingsverband van onafoankelijke kruideniers. De aan
sluiting van zijn grossier bij ViVo betekende voor Komrij dat hij
15
