kregen antwoord. Ze reden door, zo hard zullen ze nooit meer
in hun leven gefietst hebben.
Het beeld wijkt niet meer, in tegendeel, het blijft, het groeit, en
wat waren de eindconclusies, terugkijkend, want zoek ik alsnog
de afronding, en klopt dat gememoreerd aantal doden niet,
naast die talloze ernstig gewonden, één Duitse militair? En die
Russen dan, ten einde te overleven in Duitse militaire dienst, en
bezig om alle munitie te ordenen en vervolgens te transporteren
naar de daartoe bestemde plaatsen!
Ik bel met Niek Jan Grooff, we kennen elkaar. Hij maakt deel
uit van het bestuur van de Historische Vereniging Schagen e.o.,
zijn specialiteit betreft de Tweede Wereldoorlog, hij is oprichter
van het Regionaal Museum 1940-1945 Schagen e.o. Hij zegt
dat hij mij een duplicaat zal toezenden van het verslag van de
Hoofdwachtmeester der Marechaussee Groep Schagen aan
onder meer de Gewestelijk Commandant der Marechaussee
te Amsterdam, aan onder meer de Wehrmachtcommandant te
Alkmaar. Een deel van het verslag:
'De navolgende maatregelen zijn door mij genomen:
De gewonden van het spoorwegemplacement laten verwij
deren, hetwelk onder zeer moeilijke omstandigheden werd
uitgevoerd.
De aan de Stationsweg en de Nieuwe Laagzijde staande wonin
gen werden op mijn last zo spoedig mogelijk ontruimd en de
bewoners buiten de gevaarlijke zone geleid.
De bevolking werd door mij met mijn personeel van de straat
gezonden, daar de granaten en de stukken ijzer der spoorwa
gons over de gehele gemeente rondsuisden.'
Ik denk na. Een herinnering mocht terugkeren. Het beeld blijft,
hoeveel jaren is het later, en ik schuifhet niet weg, denk terug
aan een halsbrekend moment van tijd, wens tevens breder te
denken dan die ene plaatselijke gebeurtenis, en elders was toch
meer, veel meer aan de hand. Ik denk aan Nijmegen, zelfde
jaar, zelfde maand óók nog. Het ging de geallieerden om een
bruggenhoofd op de noord-oever van de Beneden-Rijn. Er
werden Amerikaanse en Britse airborne-divisies gedropped.
Het Tweede Britse leger zou gelijktijdig oprukken vanuit België
naar Nijmegen, ze kwamen precies tot aan de brug over de
Rijn, en toen was het dus daar oorlog. Erna's moeder heeft het
opgetekend. Daaruit:
Maandag 18 september: Als wij nog in bed liggen, hooren wij
roepen. De Amerikanen zijn er. De strijd om de stad moet nog
beginnen. De geheele stad ligt de heele middag onder granaat-
vuur van de Duitsche kanonnen. 's Avonds komen vluchtende
menschen in onze omgeving en weten zich geen raad. We roe
pen ze binnen, het zijn er 21. We verdeelen hen met de buren en
houden er 7, die de nacht bij ons doorbrengen.'
23 November: Arie's verjaardag. Nijmegen is nog steeds
frontstad. De voedselpositie heeft zijn dieptepunt bereikt. Geen
aardappels en brood genoeg, geen melk. We hebben honger.'
Ik denk aan Groningen, aan Groningen de provinciehoofdstad,
het komt door mijn schoonzus Anneke, ze was nèt nog elf, toen
halverwege april 1945 de Canadezen naderden, terwijl er in de
stad nog drieduizend Duitse verdedigers huisden. Ze wensten
SCHAGEN
Landbouwstraat
Het gezin Schroevers kon na hun vertrek uit de Cornelis Bokstraat terecht in het pand Landbouwstraat 28.
12
