'Calimero' organiseert de tentoonstelling
en... hoe
Zowel de Schager bevolking als haar bestuur dacht en handelde
sterk als Calimero: zij zijn groot en ik is klein. Dit underdog-
gevoel komen we op tal van momenten in de geschiedenis
tegen als het gaat om de vergelijking met steden als Alkmaar en
Hoorn, laat staan Amsterdam. Hoewel de toewijzing met grote
meerderheid had plaatsgevonden, waren er in de vergadering
van de HMvL ook anti-geluiden geweest. Schagen zou te klein
en onervaren zijn, het zou geen geschikt terrein hebben, het zou
een te lage logementscapaciteit hebben voor de vele bezoekers
die hier meerdaags zouden willen verblijven, enzovoorts. Nu de
Landbouwtentoonstelling, deze grote vis, was binnengesleept,
sjorde het 'kleine' Schagen zijn broek op en spuugde in zijn
handen. De hele gemeenschap wilde de kritikasters een poepie
laten ruiken. Als tentoonstellingsterrein werd aangewezen het
grasland tussen de Laan en de Stationsweg. Daar lagen twee
open weiden, gescheiden door een sloot waarover voor de
gelegenheid bruggen moesten gelegd. Om het terrein werd een
hekwerk geplaatst. Opgetrokken werden een muziektent en
twee grote bouwsels waarin de horeca ruimtes kon huren. Aan
de Laan verrees de toegangspoort, versierd met de wapens van
Schagen, Holland en West-Friesland. Op de Marktplaats werd
een ereboog gebouwd, voorzien van feestverlichting, alsmede
een feesttent waarin de bezoekers zich 's avonds konden verpo
zen. De organisatie riep de burgers op vlaggen uit te steken en
De Hollandsche IJzeren Spoorweg
Maatschappij zette extra treinen in
straatversieringen aan te brengen. De Gedempte Gracht werd
aan beide zijden met guirlandes en gaslampen behangen. Ook
veel horecazaken en andere gebouwen werden van lamplicht
voorzien. In de Molenstraat stond een ereboog met verlich
ting. Schagens burgers werden opgeroepen om tijdens de
Landbouwtentoonstelling logement aan te bieden aan de vele
verwachte bezoekers, 't zij als gasten, 't zij tegen betaling'. De
Schager Courant kondigde aan in de feestweek niet twee, maar
drie maal te verschijnen vanwege het grote advertentieaanbod.
De Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij zette extra
treinen in, 'stoppende aan alle tussenstations, ook te Zijde
wind'. Het officiële programma besloeg vijfdagen, te beginnen
op vrijdag 30 september.
1670 inzendingen in tal van categorieën
Prins Frederik, oom van regerend koning Willem III, gooide
nog even roet in het eten. Hij overleed op 8 september en het
bestuur van de Hollandsche Maatschappij van Landbouw
stelde uit piëteit de opening van de tentoonstelling met een
week uit tot vrijdag 7 oktober. Vanaf 4 oktober werden in fasen
de ten toon te stellen bezienswaardigheden aangevoerd. Akker
bouwproducten, struiken en bomen, fruit en groenten, bloemen
en zuivel, bloemstukken en boeketten, paarden, stieren, melk
koeien, geiten, varkens en pluimvee. Landbouwmachines, werk
tuigen en gereedschappen voor de zuivelbereiding, waaronder
nog niet eerder in Nederland vertoonde karn- en boterkneed-
machines. Een deel kwam van ver, tot Amerika aan toe. Hand
en paardendorsmachines, ros- en treemolens, in totaal besloeg
de tentoonstelling 1.670 inzendingen in tal van categorieën,
die alle moesten worden beoordeeld door verschillende jury's.
De beste mededingers werden bekroond en konden met hun
uitverkiezing reclame maken voor hun product. De Maatschap
pij had ruim 13.000 leden, velen agrarische ondernemers, de
commerciële belangen waren groot. De keuringen waren op
vrijdag en zaterdag. Vanafzondag gingen de poorten open voor
het publiek.
Het weer zat niet mee
Men kon het wijlen prins Frederik niet kwalijk nemen, maar
tijdens de week van uitstel verslechterde het weer. De opening
verregende. 'Een flinke regenbui deed, zoowel bestuursleden
als belangstellenden, een goed heenkomen zoeken naar de
tenten ingericht voor Café en Restauratie'. Ook bij latere
festiviteiten werkten de weergoden tegen. 'De illuminatie
vastgesteld op Zondagavond, kon door de felle wind en den
aanhoudenden dichten regen niet plaats hebben en werd
uitgesteld tot Maandag of Woensdagavond'. En bij de tweede
poging, op woensdagavond, werd 'bij minder sterke wind
opnieuw gepoogd de illuminatie te ontsteken, dat voor een
groot gedeelte gelukte ten minste, daar waar de wind minder
invloed had'. Wie Schagens centrum kent en de windval rond
'tentoonstelling
van 1881
5
