deel 1
We tellen het jaar 1591. Tussen het Noord en de Schoolsteeg staan aan de noordkant van de Markt vier
huizen. Daar staan er nu zes. Op twee erven van de huizen die er oorspronkelijk stonden is een huis ge
bouwd. De noordkant van de Plaats, de Markt, heette in vroeger tijden de Kerkebuurt. Over twee huizen aan
de Kerkebuurt verscheen in twee vorige Kakeleposten al een artikel. Nu komt het derde huis aan de orde. Dat
pand is al lange tijd bekend als de Moriaan, een etablissement van aanzienlijke ouderdom, zoals zal blijken.
Kerk Buijert
De vier huizen die er stonden hadden alle vier een erf, soms
achter het huis, soms ernaast en erachter. In het overzicht dat
in 1557 is gemaakt ten behoeve van de belasting die tiende
penning heette, vinden we onder het hoofd 'Kerk Buijert' vier
namen, Cornelis Albertsz, Pieter Luijtgensz, Jacob Jansz erve
(erfgenamen) en Riquert Pietersz. De opsomming gaat nog vele
namen door, omdat toen de gehele Markt onder de naam 'Kerk
Buijert' bekend stond. Bij elk van de vier bovenstaande namen
vinden we 'sijn huijse ende erve', bij het tweede huis met de
toevoeging 'ende hoeijbarch' (hooiberg) Moeten we aanne
men dat het tweede huis oorspronkelijk een boerenbedrijf(je)
is geweest?
In het derde huis woont in 1605 volgens het verpondingsboek
Reijer Cornelis Backer, die daar in 1610 nog woont. In 1615
woont daar Seger Corneliss Backer, hetzij een zoon, hetzij een
broer. In 1623 is de situatie veranderd, dan woont er ene Cor
nelis Buijckesz, die het huis heeft gekocht van Reijer Cornelisz
Backer. Het is trouwens niet gezegd deze Reijer Cornelisz
Backer er ook in woonde. Het ziet ernaar uit dat hij wel de
eigenaar was, maar niet de bewoner. Ook Cornelis Buijkesz zal
de eigenaar maar niet de bewoner zijn geweest.
Bovendien is het aannemelijk dat rond 1600 de vier huizen
op het rijtje tussen het Noord en de Schoolsteeg gezelschap
hadden gekregen van nog twee andere, gebouwd op de erven
tussen de huizen. Die conclusie moet getrokken worden uit het
aantal namen dat we vinden in de pacht van 1605 tussen de al
genoemde punten, hoek Noord en Schoolsteeg.
Jan Nannisz Bonthonge
In het eerste artikel over de huizen is vermeld dat Reijer
Cornelisz Backer de eigenaar en vermoedelijk ook de bewoner
was van het pand op de hoek van het Noord en de Kerkebuurt.
Naast hem woont Hendrick Jansz Glasemaker in het tweede
huis. Uit een transportakte d.d. 25 februari 1591 blijkt dat naast
en ten oosten van Glasemaker Jan Nannisz Bonthontge woont.
Deze Jan Nannisz Bonthontge blijkt samen met Jan Albertsz
Rijsoort 'raetsheer' te zijn van de schutterij in Schagen. Schagen
beschikte dus in 1592 over een schutterij, een plaatselijk verde
digingslegertje. Het waren andere tijden. Wat er ten tijde van
deze Bonthontge in het pand gevestigd was, is niet duidelijk.
Reijer Cornelisz Backer
De eerstvolgende keer dat dit derde huis van de Kerkebuurt
V/V tl') (Ml
De kerk gezien vanuit de Moriaan.
5/OJ
De Markt ten noorden van de kerk. De Schoolsteeg,
later Oude Schoolsteeg, loopt tussen de panden 283
en 284 en is nog steeds aanwezig.
Het Moriaanshoofd
