Schagen in moderne tijden
Van de komst van elektriciteit, telefoon, bioscoop,
overdekt zwembad tot crematorium.
Nieuwe technieken hadden grote invloed op
het dagelijks leven in Schagen.
Over wat nu 'modern' is, kan getwist worden,
maar één ding is zeker: het gaat om verandering.
De stad maakte vele veranderingen mee die
pasten bij moderne tijden. Deze ontwikkelingen
worden geïllustreerd met een selectie foto's uit
voornamelijk de Niestadt Beeldbank.
In de voornamelijk agrarische Kop van Noord-Holland had
Schagen van oudsher een handels- en centrumfunctie. In
de stadseconomie vormden dienstverleners, vakmensen en
winkeliers de hoofdmoot. De wekelijkse markten hadden een
vaste aanzuigende werking. Toch bleef de plaats qua omvang
bescheiden. Enkele straten en woningen rond de kerken
bepaalden het pittoreske beeld eeuwenlang. In 1840 omvatte
de gemeente Schagen 325 huizen met 2.008 inwoners. In 1940
bedroeg het aantal inwoners circa 4.000. Er was meer dan een
eeuw voor nodig om te verdubbelen. Dat was weinig, want deze
periode van de industriële revolutie doet andere plaatsen in
Nederland met vele honderden procenten groeien. Amsterdam
ging tussen 1840-1940 bijvoorbeeld van 220.000 naar ruim
750.000 inwoners.
Groeiversnelling vanaf 1970
Het uitblijven van grootschalige industriële activiteiten hield
Schagen klein. Ook na de oorlog was de groei bescheiden. De
gemeente telde in 1969 nog 5.000 inwoners. Maar dan komt de
kentering. In het provinciaal beleid krijgt Schagen de ruimte om
te groeien. De stad krijgt een overloopfanctie' voor 'importbe
volking' elders uit Noord-Holland. De auto en trein maken het
mogelijk om buiten de eigen woonplaats te werken ofte stude
ren. Schagen speelt er dankbaar op in en realiseert in korte tijd
twee enorme woonwijken. Tussen 1970-1975 wordt Groene-
weg aangelegd en tussen 1975-1980 Waldervaart. Het resultaat
is een inwoneraantal van circa 17.500 begin jaren tachtig. Een
verdrievoudiging in slechts tien jaar!
Hoewel naderhand nog enkele kleine wijken worden toege
voegd als Muggenburg, Hoep Zuid/Noord en momenteel
De Nes neemt het inwoneraantal maar weinig toe. Het aantal
huizen groeit nog wel, maar gelijktijdig neemt het gemiddeld
aantal bewoners per huishouden af (een ontwikkeling in heel
Nederland). In absolute zin behaalde Schagen rond 1990 de
top van haar inwoneraantal. Ook op het gebied van bedrijfster
reinen komt dit beeld naar voren. De Witte Paal bleef lang klein
schalig met enkele blikvangers als Drukkerij Plukker, Albert
van Zoonen en Timmerfabriek Kuin. Pas de laatste decennia is
de Witte Paal uitgegroeid tot de maximale gemeentegrens van
Schagen tegen Hollands Kroon.
30
