in de zeventiende eeuw
De kerk op de Markt werd door de gereformeerden overgenomen in 1572. Tekening van A. Schoemaker.
"In 1634 wordt kerkmeester Willem Janszoon Vett
deerlijk bekeurd en beboet, omdat hij zijn huis
op de Hoogezijde beschikbaar gesteld en inge
richt had tot het vieren der Heilige Geheimen", zo
verzuchtte de eerwaarde Philipona in 1885 in zijn
Bijzonderheden uit de geschiedenis der parochie
van den H. Christophorus te Schagen.
Er was nogal wat te doen rond de religie in Schagen
in de laat zestiende- en zeventiende eeuw. Schagen lag in het
gewest Holland. Dit gewest was op zijn beurt de belangrijkste
provincie van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
Eerst iets over geloofszaken in de Republiek, voordat we terug
gaan naar Schagen.
Religie in Europa en de Republiek
Eeuwenlang heerste de rooms-katholieke kerk in Europa en
dus ook in onze streken. In de tijd dat Schagen zijn stadsrechten
kreeg kwam er steeds meer kritiek op de kerk van Rome. Eras
mus hekelde domme en rijke priesters in zijn "Lof der Zotheid".
De Moderne Devotie wilde een persoonlijke en innerlijke bele
ving van het geloof in plaats van de uiterlijke pracht en praal van
de Rooms Katholieke kerk. In de zestiende eeuw leidde deze
kritiek tot een splitsing in de christelijke kerk. Luther en Calvijn
waren de voornaamste hervormers. Zij scheidden zich uitein
delijk afvan de katholieke kerk. In veel Europese landen braken
er godsdienstige conflicten uit. De meeste vorsten probeerden
van hun eigen geloof in hun land het enig toegestane te maken.
Deze godsdienstpolitiek was onderdeel van een centralisatiepo-
litiek; pogingen van deze vorsten om hun rijk steviger in handen
te krijgen.
Zo probeerden keizer Karel V en zijn zoon koning Filips II
- heersers van het Spaanse Rijk - aanhangers van het nieuwe
geloof in de Lage Landen, met name de calvinisten, te vuur
en te zwaard te bestrijden. Dit leidde uiteindelijk in 1566 tot
de Beeldenstorm. De interieurs van katholieke kerken werden
in veel plaatsen op een gewelddadige manier ontdaan van
heiligenbeelden en andere roomse versieringen. Dit was een
van de belangrijkste oorzaken van de Tachtigjarige Oorlog, ook
wel de Opstand genoemd. Willem van Oranje werd de leider
van deze Opstand en kon zo uitgroeien tot "Vader des Vader
lands". Tijdens deze oorlog ontstond in 1588 een nieuw land in
Schagen te kerk
22
