Schagen
in tijden van
oorlog
In ons collectieve geheugen treffen de meesten van
ons waarschijnlijk alleen herinneringen of herinnerin
gen aan herinneringen van de Tweede Wereldoorlog
aan. Die oorlogstijd tussen mei 1940 en mei 1945
'leeft' nog en de slachtoffers ervan worden ieder jaar
herdacht op 4 mei, ook in Schagen.
De Eerste Wereldoorlog is aan Schagen, zoals aan
heel Nederland, voorbijgegaan in die zin dat die
oorlog geen diepe letterlijke of figuurlijke kraters heeft
nagelaten. Wel is er op zee een aantal slachtoffers
gevallen. Er vielen doden en er bleven getraumati
seerde nabestaanden achter. Nederlandse schepen
liepen op mijnen of werden aangevallen door onder
zeeboten.
Ook zijn er diepe herinneringen aan onze Belgische
zuiderburen die massaal naar ons land kwamen
gevlucht toen de ellende daar losbarstte. Verder zijn
er vage en bijna vergeten herinneringen van opa's
die onder de wapenen werden geroepen en soms de
gehele oorlog in uniform doorbrachten. De sporen
van die oorlog zijn echter in ons geheugen uitgewist,
voorzover ze niet opnieuw zijn aangebracht door de
talloze filmbeelden en foto's waarin en waarop de
verschrikkingen van die loopgravenoorlog zijn vast
gelegd en vertoond in het afgelopen jaar.
Schagen heeft echter meer oorlogen meegemaakt, of
heeft er zelfs een actieve rol in gespeeld. Dit nummer
van de Kakelepost is daaraan gewijd. Schagen in
oorlog in de 12e eeuw, in de 14e eeuw, in de 80-jarige
oorlog tussen 1568 en 1648.
En wat was de rol van Schagen of van Schagenaars
tijdens de vier Engelse oorlogen?
Schagenaars die werden opgeroepen door Napo
leon om deel uit te maken van zijn enorme legers
waarmee hij in Europa te keer ging en tegen Rusland
optrok.
Schagen in de oorlog tussen Frankrijk (Nederland
maakte toen deel uit van het Napoleontische Rijk)
enerzijds en Engeland en Rusland anderzijds. In de
korte periode in 1799 van de Engels-Russische inval
lag Schagen mede in frontlinie.
Heeft Schagen iets gemerkt van de Frans - Duitse
oorlog in 1870?
Alleen al uit dit korte overzicht blijkt dat ook Schagen
tijden van oorlog heeft gekend en dat zijn inwoners
bijna altijd maar al te goed geweten hebben wat dat
betekent.
We zullen u daarover iets laten lezen in dit dubbel
nummer van de Kakelepost.
Karel Numan
