witsmeer
Plattegrond van de sluis bij Tolke.
1. zware eikenhouten balken aan beide zijden van de sluis
afkomstig van de overhaalwaarop het fundament van
beide wielen rustte (balken 380 x 30 x 30 cm)
2. restanten onderslagbalken, bodem sluis (1,60 M onder
waterpeil
3. stenen onderbouw nieuw gemetselde brug (anno 1631)
4. rij palen (diameter 30 cm) 75 cm uit elkaar t.b.v de
sluiswand.
De vier grote pijlen geven de buitenste hoeken van de
sluis aan.
Valse munt uit
de 15e eeuw
Statendaalder 1577
Wie zoekt vindt
De eeuwenlange betaling ter plaatse gafmij in 1982 het idee om
aldaar eens in de bermen te zoeken naar verloren munten. Dit
resulteerde in het vinden van een twintigtal munten waarvan
de oudste dateerde uit het midden van de 15e eeuw Dat bleek
bovendien een loden vervalsing te zijn van het toen gangbare
zilveren muntstuk genaamd 'groot'.
Een andere zilveren munt was een statendaalder uit 1577, die
in zijn tijd omgerekend een waarde had van 32 stuivers ofwel
pakweg 100 x een schuit overhalen. De betaler ofontvanger van
de munt heeft minstens een week gemopperd na dit verlies.
Ook tijdens grootschalige graafwerkzaamheden in 1947 (t.b.v.
de bouw van een nieuwe betonnen brug) werden een aantal
duiten gevonden naast aardewerkscherven van kannen en pot
ten uit de afgelopen eeuwen
Van dit graafwerk werd een aantal foto's gemaakt
In Tolke is materiaal ouder dan midden 15e eeuw nooit aan
getroffen zodat de eerste bewoners blijkbaar pas na plaatsing
van de overhaal hun plek vonden en bewoning zich verder
uitbreidde
De sluis
In het jaar 1587 werd de overhaal afgebroken en kwam er een
sluis voor in de plaats
Een flinke verbetering omdat het aantal schuiten van en naar
Schagen sterk was toegenomen en de wachttijd voor het
doorlaten van het scheepvaartverkeer daarmee aanzienlijk werd
verkort
Belangrijkste oorzaak van de drukte in Tolke was de demping
van de oude sluis van Blokhuizen (1586) waardoor alle scheep
vaart van Haringhuizen, Barsingerhorn, Moerbeek en het
achterliggende land, genoodzaakt was via Schagen en Tolke
SCHAG£KVIAAKD
UITSMEER
TOLKEN APK, mh-
