dwingt burgemeester tot aftreden
Simon Berman sluit zich aan bij christen-anarchisten
Nooit eerder veroorzaakte het aftreden van een burgemeester van Schagen zoveel verwarring en
onbegrip. Dat kwam niet alleen door het tijdstip maar ook door de ongewone reden van het vertrek.
Simon Berman, sinds 1894 burgemeester van Schagen, wordt op 22 maart 1900 herbenoemd. Een half
jaar later, op 28 oktober, kondigt hij in een raadsvergadering onverwachts zijn aftreden aan.
Alvorens de zitting op te heffen', zo citeert de Schager Courant
hem woordelijk, wensch ik U mede te deelen, dat ik deze ge
meente, aan wier hoofd ik ruim zes jaar heb gestaan, ga verlaten.
In qualiteit van ambtenaar van 't gezag ben ik genoodzaakt,
voortdurend handelingen te doen, die door mijn diepste ge
voelens streng worden afgekeurd; die geheel indruischen tegen
hetgeen ik als richtsnoer van mijn leven wensch aan te nemen
en dat voor mij belichaamd wordt in de Bergrede van Jezus. Ik
heb derhalve eervol ontslag uit mijne betrekking aangevraagd
tegen 1 Dec. a.s. Met deze mededeeling sluit ik de vergadering.'
Elders in de krant staat vermeld: 'Uit goede bron vernemen
we, dat de heer Berman zich te 's-Gravenhage metterwoon gaat
vestigen en daar zal optreden als administrateur van de druk
kerij 'de Vrede'.
Het bericht over het vertrek van de burgemeester slaat in als een
bom en brengt een wilde geruchtenstroom op gang. De een
veronderstelt dat Berman ontslagen is wegens conflicten met de
gemeenteraad. De ander vermoedt dat er sprake is van leugens
en dat de ware reden wordt verdoezeld.
Dubbele moord
Berman is een geziene burgemeester. Vooral zijn daadkracht na
de dubbele moord op de weduwe G. Buete en haar 17-jarige
nichtje Anna Beiers en de zelfmoord van mevrouw Boes, de
moeder van de moordenaar, levert hem veel sympathie op. In
een vergadering van de gemeenteraad na afloop van dit drama
prijst het raadslid W Roggeveen Gzn zijn optreden: 'Gij,
mijnheer Berman, hebt u gedurende dagen en nachten beijverd,
als hoofd der politie om de pleger der misdaad te ontdekken.
Wij zijn u hier hartelijk dankbaar voor, al doet het ons leed dat
u nog maar een halfjaar aan het hoofd onzer gemeente staande
genoodzaakt werd uwer krachten te wijden aan een treurige
zaak als deze.'
Naar aanleiding van het aftreden van de burgemeester ver
schijnt begin november een advertentie in de Schager Courant
met een aankondiging voor een openbare vergadering 'voor
mannen en vrouwen' in het Noord-Hollandsch Koffiehuis.
Sprekers zijn ds. A. de Koe te Den Helder en ds. N.J.C. Scher-
merhorn te Nieuwe Niedorp. Entree 10 cent 'tot goedmaking
der kosten'.
Beide predikanten van de Nederlands Hervormde Kerk zijn
studie- en leeftijdgenoten (34). Bovendien staan beiden be
kend als anarchistisch, antimilitaristisch en als geheelonthouder.
Ds. De Koe heeft net een affaire achter de rug met de Koninklij
ke Marine. Enkele marineofficieren voelden zich beledigd door
een preek en hadden daarover geklaagd bij hun superieuren.
Dat leidde van hogerhand tot een boycot, waardoor er tijdelijk
een einde kwam aan de 'kerkparades', de gedwongen kerkgang
van adelborsten, mariniers en jantjes onder muzikale begelei
ding. Bij de ingang van de kerk stond 's zondags een bewapende
wacht om te voorkomen dat manschappen van de marine en
de artillerie op eigen houtje de diensten van De Koe zouden
bezoeken.
CHAGEN
Gewetenswroeging
Burgemeester Berman, 1899, foto Niestadt.
