I Het praatje aan de pomp
Tankstations in centrum Schagen
verdwenen als sneeuw voor de zon
BP-pompen aan de Nieuwe Laagzijde.
Het zijn nu parkeervakken voor de
3 P
Veel auto's komen in het centrum van Schagen omdat de bestuurder boodschappen wil doen. Voorheen
kon dan ook meteen de brandstoftank worden gevuld. Het is nu bijna niet meer voor te stellen dat begin
jaren zeventig er nog bijna 15 pomphouders in het centrum zaten! Het leek zo vanzelfsprekend, maar in een
vrij kort tijdsbestek zijn vrijwel alle tankstations verdwenen. De Kakelepost blikt terug op deze centraal
gelegen pomplocaties en die vaak generatieslang in de familie waren.
Ruim 150 jaar geleden startte de productie van aardolie. Edwin
Drake boorde in 1859 in het Amerikaanse Pennsylvania met
succes aardolie aan. Zijn handelwijze sloeg aan en in de tweede
helft van de 19e eeuw verschenen er op meer plaatsen in de
wereld olieboortorens. Ook in het toenmalige Nederlands-
Indië waar voorlopers van de huidige Shell de eerste aardolie
produceerden. Maar olie diende toen nog niet als brandstof
voor motoren. In de 19e eeuw werd aardolie vooral gebruikt
voor de productie van lampolie ofpetroleum. Deze producten
werden gebruikt als verlichtingsbrandstofof om er eten mee te
koken. Wie kent die typische petroleumgeur nog uit grootmoe
ders keuken?
Dealers met brandstofverkoop
Rond 1890 slagen de Duitse ingenieurs Daimler en Diesel erin
om de eerste explosiemotoren te bouwen. Rond 1900 rijden de
eerste bruikbare motorvoertuigen rond. Deze lijken nog sterk
op een paardenkoets, maar dan met een motor erin. Hierna
gaan de ontwikkelingen snel. Ook de Eerste Wereldoorlog
brengt veel innovatie in voertuigtechniek. Auto's en vrachtwa
gens worden steeds gewoner in het straatbeeld, hoewel het bezit
van een auto in die tijd alleen voor de notabelen is weggelegd.
Een mooi voorbeeld in Schagen is de flamboyante architect en
bouwondernemer Vlaming, die een prestigieuze Spijker bezat.
In de jaren twintig brengt Henry Ford met zijn 'Model T' een
klinkt niet meer
6
Foto's: Niestadt, Van Rooy, Oldenburg, Snaas en Shell
