Klaar voor vertrek
Horizon vol afval
Beeldbank
De fotografen Niestadt zijn bijna 90 jaar werkzaam geweest in de regio Schagen. Hun fotoarchief wordt nu beheerd
door het Zijper Museum onder de naam 'Niestadt Beeldbank'. Elk kwartaal publiceert De Kakelepost een paar foto's
uit dit unieke archief en voorziet deze van actueel commentaar. Niestadt Beeldbankwww.zijpermuseum.nl/nb
De komst van de spoorwegen in de 19de
eeuw bracht mensen in vervoering. Een
moderne gemeente met ambitie kon niet
zonder en Schagen voerde een actieve
lobby om opgenomen te worden aan de
geplande spoorlijn tussen Alkmaar en Den
Helder. Schagen had succes en zij kreeg
haar treinverbinding. Deze foto uit de jaren
zestig toont nog het originele stationsge
bouw. Dit was een 'standaardstation SS
vijfde klasse' dat in 1862 werd gebouwd.
Ruim een eeuw deed het dienst, om in
1967 te worden gesloopt. In 1968 verrees
het huidige nieuwe standaardstation, een
ontwerp van architect Douma. Op de foto
staat een elektrisch treinstel van het type
Materieel '46, aangeduid naar het jaar van
bestelling. De officiële NS-benaming was
Plan A, AB, B of C, maar de bijnaam 'Mui-
zenneus' was ook populair. De komst van
deze treinen, die reden tot medio 1975,
betekende na de Tweede Wereldoorlog
een grote vooruitgang, omdat het spoor
wegnet werd geëlektrificeerd en de vervui
lende stoomtreinen werden afgevoerd. Tot
eind jaren zestig gaf het stationspersoneel
het vertreksein met een fluitsignaal en het
heffen van de vertrekstaf. De ambtenaar
op de foto is waarschijnlijk de adjunct
stationschef.
Waar mensen wonen, ontstaat afval. De afvalstromen uit
een huishouden vinden tegenwoordig hun weg via vele
georganiseerde kanalen: de zwarte en groene rolcontainer,
de glasbak, oud papier wordt opgehaald en voor overig
afval kan men terecht bij het afvalstation bij de haven.
Toch heeft het lang geduurd voordat het in Schagen zo
ver was. Een eeuw geleden nog loosde iedereen op het
oppervlaktewater en werd veel afval op het eigen terrein
verbrand. Eén van de eerste centrale vuilstortplaatsen lag
aan het Noord. Maar deze lag in de bebouwing en zorgde
voor overlast en was een bedreiging voor de volksge
zondheid. De overstap naar een grote vuilstortplaats aan
de Halerweg was een hele stap vooruit. Tot medio 1970
reden de huisvuilwagens van Schagen naar dit terrein
om het vuil open en bloot te storten. De foto geeft een
beeld van deze vuilnisbelt, die nu associaties oproept met
beelden uit Derde-Wereldlanden. Nu veertig jaar later is
deze afvalberg geheel groen begroeid, maar een echt park
is het nooit geworden. Toen de gemeente de vuilnisbelt
sloot, ging het Schager huisvuil naar Den Helder om per
VAM trein naar het Drentse Wijster te worden vervoerd.
Wekelijks stond de lange VAM-trein op station Schagen te
wachten voor vertrek. Ook alweer historie.
Robert Witsen
