Stand van zaken van half februari 2013.
i
Joseph de Jong zal vele malen vanaf de
Markt de Nieuwstraat zijn ingegaan.
Negen woonden er in Schagen. Negen te veel
volgens de Nazi-ideologie.
Volgens diezelfde Nazi-ideologie vormden ze een groot gevaar.
Daarom werden ze eerst geïsoleerd van de anderen.
Mochten ze bepaalde beroepen niet meer uitoefenen.
Mochten ze geen openbare gelegenheden meer bezoeken.
Mochten ze niet meer naar een voetbalwedstrijd van de ande
ren gaan kijken.
Moesten ze een gele ster op hun kleding dragen, zodat de ande
ren wisten met wie ze te maken hadden.
Moesten ze gedwongen uit Schagen verhuizen en afgezonderd
van de anderen in een getto gaan wonen.
Uiteindelijk werden ze gedwongen om helemaal apart van de
anderen in het kamp Westerbork in barakken te leven.
En dan werden meestal op maandag de lijsten bekend gemaakt
waarop de namen stonden van diegene die in "het oosten"
moesten gaan werken.
De volgende dinsdag vertrokken ze per trein in goederenwa
gons.
Een emmer water en een lege emmer voor de ontlasting kregen
ze mee.
Niet meer dan ongedierte volgens de Nazi-ideologie.
Als ongedierte werden ze vermoord.
Ter herinnering aan deze groep mensen zijn al in 10 Europese
landen in Europa struikelstenen geplaatst. En inmiddels ook in
meer dan 60 Nederlandse steden.
Voor de negen Schagenaars is het struikelstenenproject ook
gestart.
Struikelstenen zijn kleine bronzen plaquettes die in de stoep
voor het woonhuis van de slachtoffers geplaatst worden.
Op die stenen staat de tekst "Hier woonde" gevolgd door de
naam, geboortejaar, datum en plaats van overlijden.
De familie De Vries woonde in de Cornells Bokstraat
ongeveer ter hoogte van de geparkeerde auto.
De negen slachtoffers die in 1942 in Schagen woonden:
1. Boene Cohen, weduwe van Isaac de Vries, geb. Coevorden
20.07.1856, overl. Sobibor 09.04.1943. Magnusstraat Wijk C
nr. 131.
2. Salomon de Vries, zoon van 1, geb. Amsterdam 28.07.1889,
overl. Sobibor 09.04.1943. Magnusstraat WijkCnr. 131.
3. Hendrika Herschel, echtgenote van 2, geb. Genemuiden
11.04.1891overl. Sobibor 09.04.1943. Magnusstraat Wijk C
nr. 131.
4. Betsy de Vries, dochter van 2 en 3, geb. Schagen 15.02.1919,
overl. Auschwitz 03.02.1943 Magnusstraat Wijk C nr. 131.
5. Bertha de Vries, dochter van 2 en 3, geb. Schagen
15.02.1919, overl. Auschwitz 05.02.1943. Magnusstraat Wijk C
nr. 131.
6. Joost de Vries, zoon van 1geb. Schagen 05.07.1898, overl.
Sobibor 16.07.1943. Cornells Bokstraat Wijk C nr. 106.
7. Henriette Coppens, echtgenote van 6, geb. Amsterdam
06.04.1893, overl. Sobibor 16.07.1943. Cornells Bokstraat Wijk
Cnr. 106.
8. Aaltje Joëline de Vries, dochter van 2 en 3, geb. Emmen
13.04.1925, overl. Sobibor 09.07.1943. Cornells Bokstraat Wijk
Cnr. 106
9. Joseph Isaac de Jong, geb. Harderwijk 05.09.1867, overl.
Sobibor (Polen) 30.04.1943. Nieuwstraat Wijk A nr. 101.
Noten.
Het echtpaar De Vries-Cohen had nog vier dochters. Van hun
zes kinderen heeft slechts één de Nazi-terreur overleefd.
De vernietigingskampen Sobibor en Auschwitz lagen in Polen.
Over de Joodse gemeenschap in Schagen is eerder geschreven
in de Kakelepost van juli 1998, maart en juni 2002, oktober
2000 en maart 2012. U kunt de Kakelepost tot 2009 vinden op
de website van het Regionaal Archief in Alkmaar en natuurlijk in
onze verenigingsruimte in de Nieuwe Nes.
De fondsen die nodig zijn voor de negen Struikelstenen zijn
gestort of toegezegd.
De huidige bewoners zijn geïnformeerd. Verwanten van de
slachtoffers informeren is lastiger. Mogelijk dat een (achter)neef
van de familie de Vries in de Verenigde Staten woont. Die is
benaderd, maar heeft nog niet gereageerd.
Familie van Joseph de Jong is nog moeilijker te vinden.
Ton Veldman
■11
