De Dorpen is al sinds lang een straat of weg in
Schagen aan de zuidkant van de oude stad.
Het gaat om een tweetal verhoogde woonplaatsen,
die vermoedelijk al in de 12e eeuw of aan het eind
van de 1 le eeuw zijn opgeworpen en in de loop van
de tijd langzaam zijn verhoogd door menselijke
activiteiten op die plek: afval, mest, begroeiing en
daardoor ook humusvorming. Vanaf het begin
hebben er mensen gewoond en door de eeuwen
heen is dat zo gebleven. Soms waren ze volop be
woond, soms maar magertjes. Pas in de laatste eeuw
zijn de Dorpen vastgegroeid aan de bewoning langs
de Bagijnenlaan of kortweg de Laan.
Het woord 'Dorp(en)'
Eerst het woord 'Dorpen' zelf Het woord 'dorp' wordt wel op
gevat als 'torp', of'terp', maar de oorspronkelijke betekenis lijkt
'akker' te zijn geweest.
De Dorpen worden gezien als een van 'De Buiten Buurten' van
Schagen, net als de Keins, de Nes enz., althans in het verpon-
dingsboek, de zogeheten legger van de huizen, van 1686. Dit
verpondingsboekis een belastingregister.
De Dorpen worden onderscheiden in de Eerste Dorpen en
de Tweede Dorpen, terwijl de Eerste Dorpen ook wel bekend
waren als 'de Henste Dorpen'. Het woord 'henst' betekent
dichtstbijzijnd, zoals in 'heinde en verre' het woord 'heinde'
dichtbij betekent.
De bewoners
Wat weten we van de bewoners vanaf het begin tot nu toe? De
eerste namen die we tegenkomen, vertellen ons dat iemand
bijv. Jan heet en woont of gewoond heeft op of afkomstig is van
de Dorpen. Hij heet dan Jan Dorpen en als zijn vader Cornelis
heette: Jan Cornelisz Dorpen. In de 16e eeuw is dat de normale
vorm van naamgeving. Er komt echter een periode - vrij snel
daarna - dat de naam Dorpen iemands achternaam wordt. Hij
heeft dan niets meer te maken met de Dorpen, behalve dan dat
we weten dat zijn voorouders van de Dorpen afkomstig waren.
Gegevens en bronnen
Naast kadastrale gegevens vanaf 1832 zijn er feiten te vinden in
de Legger van de huizen 1686 en 1803), de Generale Pacht-
boeken van 1660 en volgende jaren tot en met 1768.
Bovendien is er een scala aan gegevens te vinden en gevonden
in de transportregisters vanaf 1555 tot aan het begin van de
20e eeuw. Die gegevens betreffen de namen van bewoners en/
of eigenaren en allerlei transacties als het gaat om percelen,
huizen en hoeven. En uiteraard bevatten ook de notariële akten
vele gegevens van de bewoners van Schagen en dus ook van de
bewoners van de Dorpen.
De boerderij op de
Tweede Dorpen.
Een boerderij
op de Dorpen
