Emaus aan de Priggedik was geen klooster
sche Werkgemeenschap Nederland afdeling Schagen) in maart
2011 toestemming van de perceelseigenaar om grondonder
zoek te doen. Over de kavel is een twintigtal grondboringen
gedaan. Met de boringen werd direct duidelijk dat de grond
tussen de twee voormalige wielen - tot ruim één meter diep -
op latere datum was aangebracht, waarbij aangevoerd rivierzand
tussen de grondlagen werd aangetroffen. De complete geschie
denis van Emaus bleek verwijderd, diep afgegraven en opnieuw
aangevuld met het rivierzand.
Na archiefonderzoek bleek dit gelijktijdig met de aanleg van de
provinciale weg te zijn gebeurd - door een bedrijf uit de plaats
Uithoorn - en de bouw van de nieuwe boerderij Priggedik,
rond 1933.
Het rivierzand werd aangevoerd vanaf het Noord-Hollands
Kanaal uit schepen bij Schoorldam en Sint Maartensvlotbrug
en met vrachtwagens daarvandaan naar de aan te leggen provin
ciale weg.
De huidige situatie
In de huidige situatie doorkruist de provinciale weg het
voormalige perceel Emaus. De wielen zijn verdwenen onder
het asfalt. Aan de westkant van de weg ligt nog het tracé van de
oude weg 'om' Emaus
deel van het archiefvan het St. Catharinaklooster te Alkmaar is
verloren gegaan ten tijde van de Reformatie.
In 1573 was het gedaan met de bezittingen van de kloosters.
Emaus kwam in handen van de Stad Alkmaar. Schatbewaarder
Dirk van Foreest kocht ze. Hij was het die enkele jaren later een
verzoek van Willem van Oranje weigerde uit te voeren, welk
verzoek de teruggave van kloosterbezittingen aan de geestelij
ken inhield. Ook Emaus bleef in handen van de Stad Alkmaar.
De bedevaartsplekis daarmee ongeveer 100 jaar in gebruik
geweest. Na 1600 komt het huis Emaus in particuliere handen.
De Stad Alkmaar verkoopt de gebouwen aan Aerjaen
Garbrantsz Haringhuizen, die het volgens een akte in het jaar
1624 verkoopt aan Mr. Albert Fransz Rijp.
Uit de tekst van deze akte blijkt dat Rijp heeft gekocht: een huijs
en erf genaamd Emaus, twee wielen en rietbosschen, alles gelegen aan
de Priggedik.
Ergens tussen 1630 en 1645 zijn de gebouwen verdwenen. Op
een tekening uit het jaar 1654 staat al een boerenhuis ten noor
den van de wielen met dezelfde naam Emaus. De pijlen bij de
tekening wijzen de wielen aan. In 1645 worden als eigenaars van
dit boerenhuis Jan Jacobsz Cramer en Harck Cornelis vermeld.
Op zoek naar uitgewiste sporen
Om een spoor te kunnen vinden van enige datering of gebruik
van het oude huis Emaus, kreeg de AWN Schagen (Archeologi-
Resultaat onderzoek
Wel heeft de AWN kunnen vaststellen dat de wielen in de afge
lopen honderden jaren al deels waren dichtgeslibd voordat ze
werden aangevuld met het rivierzand. De diepte van de wielen
Het huis Emaus was met zijn (bij)gebouwen precies gelegen tussen twee wielen.
Op de kadastrale kaart van 1819
zien we de twee wielen.
Ten zuiden van deze wielen een
nieuw boerenhuis met de naam
Priggedik. (A)
Iets verder zuidelijk een nieuw huis
met de naam Jeruzalem (B).
Ten noorden van de wielen een
huis met de naam Jericho (C), met
daarnaast een stal (D)
In particuliere handen
13
