in Schagen gedurende Veranderingen de J 1939-1945 Kfififc mrirf^i mm Duitse soldaten trekken over de Markt. Van hot naar her? De Tweede Wereldoorlog bracht ook in Schagen vele veranderingen met zich mee, vooral veel ellende. Het aanzien van de stad veranderde, de levensomstan digheden van de mensen werden 'door elkaar geschud'. Voor velen betekende de oorlog dat ze zich zo goed en kwaad als het ging redden, voor een aantal bete kende het een keuze voor het verzet, al of niet ondergronds. Voor een kleine groep bracht het een periode van onderduik met zich mee. Voor iedereen betekende het dat er na de oorlog wel een poging werd ondernomen de draad weer op te pakken, maar ook dat het nimmer meer werd zoals het was vóór 10 mei 1940. Het begin Voordat de oorlog op 10 mei 1940 uitbrak in Nederland hoop te ons land neutraal te blijven, net als in de Eerste Wereldoorlog. Op 10 mei 1940 werd deze droom echter wreed verstoord. In de gemeente Schagen was voor die tijd al het nodige te merken geweest van de oorlogsdreiging. Militairen waren opgeroepen (mobilisatie) en ook goederen zoals paarden en vrachtwagens waren gevorderd voor de militairen. Toen de strijd in mei 1940 losbarstte kwamen er per trein enorme hoeveelheden vluchtelingen aan op het station van Schagen die per bus of per ander vervoer door gingen naar naburige dorpen zoals Winkel, Broek op Langedijk en andere plaatsen. Deze mensen woonden in steden en dorpen als Amersfoort, Scherpenzeel en Woudenberg en moesten daar tijdelijk vertrek ken als gevolg van de oorlogshandelingen. Nadat de strijd gestreden was in de meidagen 1940 kwamen de Duitse troepen Schagen binnen. Nederland was verslagen en we kregen een bestuur onder leiding van de Oostenrijker Seyss Inquart, ook wel zes en een kwart genoemd. De gevolgen Met de Duitse militairen kwamen ook de nieuwe regels. Bepaalde inwoners van Schagen moesten kamers in hun huis of soms hun hele huis ter beschikking stellen aan Duitse militai ren, de zogenaamde inkwartiering. Ook diverse gebouwen veranderden van bestemming. Zo kwa men er Duitse soldaten in de Julianaschool en kregen de kinde ren les in cafés en later zelfs in de Slottorens van het kasteel. Hoewel een groot deel van de Schager bevolking de komst van de Duitsers niet toejuichte, waren bepaalde mensen er ook niet vies van om wat handel met de Duitsers te beginnen. De militairen moesten tenslotte eten, ze hadden brandstof nodig en zochten na hun werk vertier in de kroegen rond de Markt en in de bioscoop. In de loop van de tijd werd Schagen een egelstelling. Dit is een versterkte plaats in het achterland waar de Generale Staf de zaak in de gaten kan houden. Dit had te maken met de dreiging van een landing van geallieerde militairen aan de kust, bijvoorbeeld bij Callantsoog, St. Maartenszee of Petten. De bewoners van deze plaatsen werden in de loop van de oor log verplicht te vertrekken, daar al deze kustplaatsen verander den in enorme stellingen, compleet met bunkers, loopgraven en prikkeldraadversperringen. Ook in Schagen werden vele bunkers gebouwd voor allerlei doeleinden, bunkers voor het onderbrengen van manschappen, hospitaalbunkers, voorraadbunkers etc. In totaal hebben er een kleine 100 bunkers in Schagen en directe omgeving gestaan. De Generale Staf zat in een bunker aan de Oude Slotstraat. Maatregelen De NSB (Nationaal Socialistische Beweging) was ook in Scha gen vertegenwoordigd. Het z.g. Kringhuis was gevestigd in café Het Oude Slot aan de Markt. Bij de bevrijding werd trouwens in hetzelfde pand de leiding van de BS (Binnenlandse Strijdkrach ten) gevestigd! Inmiddels was het centrum van Schagen voor een deel afgeslo ten. Burgers konden dit gebied alleen nog in met een speciaal papier; een Ausweis geheten. De enkele Joodse inwoners die Schagen telde, kregen bericht dat ze eerst naar Amsterdam moesten vertrekken om daar te gaan wonen in het Juden-Viertel. De meesten werden van daar uit later op transport gesteld naar kamp Westerbork in Drenthe en nog later naar de vernietigingskampen in Polen en Duitsland. Nog meer maatregelen De gemiddelde Schagenees merkte dat het oorlog was door allerlei nieuwe verordeningen en natuurlijk het stelsel van distributie: de aanwezige goederen werden zo eerlijk mogelijk verdeeld met behulp van een distributiestelsel met bonkaarten. Ook de radio moest worden ingeleverd, zodat de mensen niet meer naar Radio Oranje (de Engelse zender) konden luisteren. 34

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Kakelepost - Schagen | 2011 | | pagina 34