In de transportregisters van Schagen, inclusief de zogenaamde hypotheken vier komen de namen voor van vele herbergen, logementen, koffiehuizen, cafés, kolfbanen en bierstallen in Schagen. Sommige annex een bakkerij of een slagerij. Dit laatste was immers een veel voorkomende combinatie. Dat juist deze 'bedrijven' een naam kregen, had alles te maken met de altijd al be staande behoefte van mensen belangrijke 'punten' in het leven een naam te geven, maar werd op den duur uiteraard ook een vroege vorm van reclame. Wiens naam goed bekend stond, of in een bepaal de 'geur' kwam te staan, kon rekenen op klandi zie, of op een bepaald publiek, of kon zijn tent wel sluiten. Openen en sluiten van een dergelijk 'bedrijf' had veelvuldig plaats, de 'handel' erin om het bij de markt te houden - 'levendig'. was Waar ze stonden Achttien van deze lokaliteiten stonden - uiteraard niet allemaal tegelijkertijd, maar tussen 1550 en 1900 - aan de Markt, de Marktplaats, de Plaets, ruim meer dan de helft. En verder aan de Hoogzijde twee en aan de Laagzijde twee. Aan de Bier kade stonden de vier bierstallen, de bierstekerijen, waarvan de eigenaars, die meestal ook de leveranciers waren, in Haarlem, Alkmaar en Delft woonden. Het gaat om de Zwaanhals, de Twee Kruisen, de Passer en de Vogelstruis, waarvan de Twee Kruisen en de Vogelstruis nimmer bij name worden genoemd in de transportregisters. De bierbrouwer leverde bier aan de bierstal ofbierstekerij en deze op zijn beurt leverde het bier aan de herbergen en tapperij en. Niet zelden was er een financiële band tussen de brouwer en de bierstal, zodat de naam van de bierbrouwerij ook de naam was van de bierstal ofbierstekerij. Aan de Loet stonden drie herbergen, aan de Laan stond er een, aan de Dorpen een, aan het Noord een, aan de Nieuwe Laagzijde een, aan de Hoep een en aan de Lagedijk stond ooit een bierstal. Er kwam echter al vrij spoedig een bepaling dat de bierstallen alleen nog mochten staan aan de Bierkade, die zijn naam dus niet voor niets droeg. Aan alle uitvalswegen, of toevoerwegen, van Schagen trof je dus een logement, of herberg, of koffiehuis aan of meer dan een, terwijl alle andere in het centrum, aan de Markt, de Hoogzij of de Laagzij stonden. De periode waarover het hier gaat, loopt van het eind van de 16de eeuw tot aan het begin van de 20ste eeuw, 1910. De namen zijn misschien weinig opzienbarend, want meestal 7. De Loetersloot met rechts de Loet en links de Bierkade waar de bierstallen van de bierstekers gevestigd waren. Eenkroegentoc door de tijd 8

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Kakelepost - Schagen | 2010 | | pagina 8