voor de verkiezingen was zonder twijfel de achterliggende gedachte. De verzuiling werd nog verder doorgevoerd, toen in 1912 de Hanze werd opgericht, een vereniging voor uitsluitend katholieke winkeliers. De Hanze heeft echter maar een kort bestaan gekend. De Schager Courant had nu als tegenhanger de taak op zich genomen om het protestante volksdeel bij de raadsverkiezingen te steunen en trad als het ware als een soort kiesvereniging op, met Piet Trapman als woordvoerder en kandidaat aan het roer. Buiten de steun van de krant werd toch een protestante kiesvereniging opgericht; er traden zestig leden toe. De raadsverkiezingen van 1911 zorgden voor de vuurdoop. Trapman, met z 'n machtige krant achter zich, kreeg zelf een zetel in de raad 1914-1927)Zijn invloed was zo groot, dat van 1915 tot 1918 alleen leden van kiesvereniging plaatselijk belang in de gemeenteraad gekozen werden en geen enkel lid van de katholieken, maar ook niet van de socialisten. Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog bleek er een enorm tekort aan woningen te zijn ontstaan. Van eensgezindheid of samenwerking was vanzelfsprekend geen enkele sprake. Veelzeggend is dat omstreeks 1919 bijna tegelijkertijd drie woningbouwverenigingen werden opgericht. Bij de woning- De gehele middenstand was in de verzuiling meegegaan. bouwvereniging Schagen behoorden Trapman, Koster en Schoorl tot de bestuursleden. Genoemde heren waren tevens lid van de winkeliersvereniging. De gecombineerde arbeiders bonden vormden de woningbouwvereniging Schagen voor de socialisten en bij de vereniging St. Christophorus voelden de katholieken zich thuis. Het is tekenend voor de verdeeldheid van de samenleving en het was het toppunt van verzuiling. Het plan van de socialisten om vijf en veertig woningen te bouwen werd door de raad goedgekeurd. Het plan van vijftig woningen door de katholieke vereniging werd afgewezen. Het socialisti sche plan zou pas in 1931 uitgevoerd worden, maar er werden slechts zestien huizen gebouwd. Het machtige medium radio heeft de verzuiling enorm ver sterkt, toen in 1925 de zuilen KRO en VARA eigen zendtijd kregen en de VPRO (vrijzinnig protestanten) een jaar later eveneens. Alle genoemde gebeurtenissen en voorvallen hadden tot gevolg dat de samenleving volledig uit elkaar groeide. Het antipapisme begon meer en meer om te slaan in papenhaat, ook onder de boeren. Roomse en protestante boeren richt ten eigen melkfabriekjes op. Protestante burgers deden hun boodschappen bij protestante winkeliers. De katholieken kochten uitsluitend bij hun geloofsgenoten. Hier en daar werd zelfs vanaf de kansel aanbevolen om bij gelijkgestemde winkels boodschappen te doen. Er ontstonden uitsluitend roomse cafés, maar ook lokalen waar alleen hervormden kwamen. In de dor pen werd daar bij de toegangsdeur van de danslokalen toezicht op gehouden. De tweedeling had vooral plaats in het vereni gingsleven. Van voetbal- tot vrouwenvereniging, maar ook bij Jan Boekei en Klaas Schoort die de ruiten van de r.-k. pastorie vernielden, werden zwaar gestraft voor deze wandaad. De oude r.-k. kerk en de pastorie op een ingekleurde pentekening van onderwijzer F.J. Gielen uit 1861. Verdeeldheid onder de bevolking neemt toe en weer af 17

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Kakelepost - Schagen | 2010 | | pagina 17