eBeursVredelus^^trad^J^mi^rrm^^Hioosu let Paardshoofd 't MoriaanshoofdDe Posthoorn De F tden Engel Het Oude Slot De Toelast Dejonqe Prins t Qflffcif': Centrum DeG men WaeqhenH )e s%man DelloosD iet i|r iaSfe.De I 'id&RWÊWÊwBÈÊÊÊtsSil ^Êe jonge Prini C Centrum DeG .mi'w .Hl en WaeghertH Op dit schilderij van Th. Zoetelief zien we het aloude koffiehuis De Beurs en hotel Vredelust. tijdens de Franse Tijd en ook in de vorige eeuw, waarbij het wapen zowel voor Noord- als Zuid-Holland werd gebruikt. Wel zijn er in de loop der tijd natuurlijk allerlei versieringen aan het wapen toegevoegd. Zowel in de wapens van allerlei steden van West-Friesland als op de uithangborden van vele herbergen verschijnt sindsdien de rode leeuw. In het begin niet omdat de West-Friezen zo graag bij Holland wilden horen. Er was tenslotte heel wat afgestreden voordat de graven Holland hun stempel konden drukken op dit door de dijk omringde, 'zelf-standige' land. De (Jonge) Prins 'De Prins' of De jonge Prins' zal bijna zeker zijn naam te danken hebben aan een van de latere nazaten van Willem van Oranje. Om welke van de (jonge) prinsen het zal zijn gegaan, laat zich moeilijk raden. De oudste vermelding in de transportregisters is van 1690. Op 28 juli 1690 draagt de herbergier van 'De Wilde man', Albert Cornelisz., 'een huijs en erve staende ende gelegen tot Scagen op de Plaets, genaemt de jonge prins' over aan 'Dirk Dirksz. Baasjen biersteker woonende alhier op de Biercade' die deze herberg van hem heeft gekocht. Wanneer 'De Prins' in gebruik is genomen als herberg is onduidelijk, we weten alleen dat hij in 1690 bestaat en in bedrijf is. Lang voor 1690 zal dat niet het geval zijn geweest, maar hoe lang is onbekend. Zou het gegaan kunnen zijn om Prins Willem III, de latere koning van Engeland, om het zogeheten rampjaar 1672 en de rol die hij daarin gespeeld heeft? Het is pure speculatie. De (Gouden) Engel De 'Eng(h)el' wordt nu eens genoemd als een huis, en wordt dan weer aangeduid als de herberg 'De Gulden Engel' of'de Gouden Engel'. Uit de tekst blijkt door de belending (de huizen en bewoners die ernaast staan en wonen) dat het om hetzelfde pand gaat. Bij een engel denken we toch al gauw aan iets hemels, iets goddelijks. Bij het huisje 'de Hel' geheten, staande op de Hoogzij, trouwens aan het tegendeel. De overige De herberg 'De Toelast' lijkt een merkwaardige naam te hebben. Een 'toelast' echter is een groot wijnvat' en ook 'een lading, die door andere schepen nagebracht wordt'. Het zal, omdat het hier de naam van een herberg betreft, waarschijnlijk gaan om de eerste betekenis, die aan duidelijkheid niets te wensen overlaat. Ten slotte koffiehuis 'De Beurs', voor het eerst genoemd in 1884. De naam roept het beeld van een portemonnee op, maar ook van een plek waar handel werd gedreven, waar de mannen van de markt, de koemarkt, de paardenmarkt, de kaasmarkt, de scha- penmarkt elkaar spraken tijdens of na afloop van de handel. Alle andere namen van herbergen zijn wat hun betekenis betreft wel duidelijk. Het betreft of namen die betrekking hebben op de situatie en locatie in Schagen, zoals 'Het Oude Slot' en 'Het Centrum'. Soms wordt er gekozen voor een dierennaam, zoals een valk of een vosje, 'De Gulden Valck' en 'het Vosje'. Anderen kiezen voor een naam die iets van doen heeft met het dagelijkse bestaan, zoals "s Lands Welvaren', o.a. omdat daarin ook een bakkerij is gevestigd. Het zal wel niet alles goud zijn wat er blonk in 'de Gulden Waeg- hen', 'de Gouden Engel', 't Vergulde Calff' en 'de Vergulde Valk', maar we mogen hopen dat het er in ieder geval blonk omdat er geboend was. Een naam wil ook wat. 'De Fortuin', 'De Vlijt', 'Vredelust' (het latere Hotel Igesz), het 'Huijs van Gemack', 'de Lindeboom', 'De Gelderland' (iemand zal daar herinneringen aan, of connecties met Gelderland heb ben gehad), 'Het Noord-Hollandsch Koffijhuis', ze laten weinig te raden over als het om de betekenis van hun namen gaat.

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Kakelepost - Schagen | 2010 | | pagina 14