<osue beurs vreaeiust La btraaa ue Wildeman De Roo >e Posthoorn Het paardshoofd, 't De ns Gouden Engel Het Oude De Toelast De jonge engerM j. ile I os De Be k l ost >e Gekro eriHerb ns Gou De apotheek waar als gaper een Moriaanshoofd uithangtals symbool voor goede medicijn Moren kwamen dikwijls voor als uithangtekens van tabakswin kels ofherbergen. Op de website www.HERMANSOUER.nl vinden we de volgende tekst: Dat de Arabische geneeskunst in de 16de en 17de eeuw in hoog aanzien stond, blijkt wel uit de afbeelding van een com plete Arabische apotheek op het eerste Nederlandse voorschrif- tenboek dat in Brussel gedrukt werd in 1515. Het is dan ook niet verwonderlijk dat een oosterling werd afgebeeld boven drogisterijen en apotheken. Daar de wereldmarkt voor spece rijen en geneesmiddelen was beperkt tot de Nederlanden, is het dus alleszins verklaarbaar dat de gaper een typisch Nederlands uithangteken is, dat vooral in Amsterdam, het centrum van de koloniale handel voorkomt. De gaper werd ook wel Moriaans hoofd genoemd en werd aanvankelijk niet voorgesteld met een pil op de tong, maar met een grote pijp zwavel (een oosters pro duct waarvan men de aannam dat het tegen de pest hielp) in de mond. Hier komt de gaper dus uit de mouw. Het gaat oorspron kelijk om medicijnen uit de Arabische medische hoek. En dat stamt uit de periode dat de Arabische geleerde wereld een groot stempel drukte op de Europese geleerde wereld. Oorspronkelijk Griekse of Romeinse teksten werden vertaald en bewerkt door Arabische geleerden en hun boeken werden weer vertaald naar de Europese talen. En zo is het gekomen. De gaper is sindsdien het embleem bij uitstek van apotheek en drogisterij gebleven, al of niet in de persoon van een Ooster ling. Kruiden vormen al eeuwenlang belangrijke bestanddelen voor geneesmiddelen. Ze hoeven echter niet alleen voor zieken gebruikt te worden. Men kan er bijvoorbeeld een kruidenwijn mee bereiden. Bisschopswijn is nu nog populair. De vroegere apotheker schonk deze drank en had nog veel meer geestver- rijkende drankjes en recepten in huis. We drinken nu nog Berenburger, bessenjenever, Jaegermeister, kruidenbitter enz. De oudste apothekers verstrekten dan ook zowel katerverwekkende als katerbestrijdende middelen, zoals uit het volgende rijmpje naar voren komt, dat men in de 17de eeuw kon aantreffen op een uithangbord bij een apotheker, die in de kelder een kroeg had. "Hier koopt men zowel onder als boven dranken; het één voor de gezonden, 't ander voor de kranken". Naast de gaper komt ook de vijzel, waarin kruiden werden fijngestampt, nog als uithangteken voor. Vaak herinnert alleen de naam "de Vijzel" hier nog aan. In het noorden van het land werd vaak een hertengewei uitge hangen. Nagenoeg uitgestorven zijn symbolen als de griffioen, in de vuurmand, de salamander, de eenhoorn en de zaagtandvis. Op 19 december 1994 werd begonnen met de afbraak van de Oude Herberg. 11

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Kakelepost - Schagen | 2010 | | pagina 11