pe beurs Vreaeiust La Mr let Paardshoofd't Moria iden Engel Het Oude Slo Gekroonde Valk De Roc aide J,a Str Iet Paardshoofd 't Moria iden Engel Het Oude Slo e Gekroonde Valk De Roe ïude Herberg 't Vergulde rn De j Prins im \eghent eRoosl rn De i KOOST bsssr Prins Hm C lip ?gheril r nE NIORMN Nog eens, maar nu de oudste voorop Zetten we de oudste herbergen en bierstallen - die uit de 16de en 17de eeuw - in tijdsvolgorde, dan ontstaat het onderstaande overzicht (waarbij het waarschijnlijk zo is dat de Roos van de Plaets dezelfde is als de Roos (e) van de Hoogzij): Het Moriaenshoofd De namen zelfbehoeven een verklaring, zij het niet altijd. Als het laatste deel 'hoofd' is, zoals in 't Moriaanshoofd', 'Paards hoofd en Zwijnshoofd', dan zie je het desbetreffende hoofd uit de gevel steken. Maar waarom 't Moriaanshoofd'? En dat al in 1588 en dus ook al daarvoor. We mogen er immers van uitgaan dat een dergelijke naam al bestond voordat hij de eerste keer in een akte wordt genoemd. Wat hadden de mensen die in Schagen woonden of elders in Nederland - er zijn ook in die tijd al heel wat Mori- aanshoofden in Nederland - met de hoofden van donkerge kleurde mensen te maken? Waarom moesten die zo nodig aan de gevel als uithangbord? En dan nog wel van een herberg? Wat deze naam betreft, is mogelijk de eerste gedachte die aan de apotheek waar als gaper een Moriaanshoofd uithangt, als symbool voor goede medicijn. Maar dan zijn we nog even ver. Wel zou de herbergier met een dergelijk hoofd aan zijn gevel kunnen aangeven dat ook bij hem goede medicijn te krijgen is. Maar waarom heeft de apotheker of de chirurgijn of- ook - de tabaksverkoper die gaper aan zijn gevel? Volgens het Middelnederlandsch Woordenboek is een mori- aan: "Hetzelfde als moor; voor de geleerde uitgang -iaën, die bij dit woord aan het Latijnse Mauritanus herinnert, vergelijke men ruffiaen, corliaen; zwart ghelijcken morianen." Het gaat om een inwoner van Noord-Afrika, met name Ethiopië. In Zijsprokkel 22: Oude Tiense huisnamen, staat onder num mer 213 het volgende: 213. Moriaanshoofd/Moriaan: 1463 een huys metten houe hoeve) ghenoempt moriaents huyft 1477 siin huys geheiten datmoriaenshoeft 1565denmoriaen- Oorspronkelijk bewoner van Mauretanië ofvan het noorden van Afrika. Gaper van een drogisterij aan de Groenmarkt in Den Haag. Den Eng(h)el, herberg op de Plaets, 28-02-1562 (vaak een huis(je) genoemd) Die Roos, herberg op de Plaets, 27-06-1576 De Wildeman, herberg, later ook koffiehuis op de Plaets, juli 1584 Moriaenshooft, herberg op de Plaets (huijs metten earner), 27-10-1588 De Nadorst, herberg in de oude Caeg, aan de Here- weg bij de Dorpe, 10-04-1591 De Roos(e), herberg op de Hoogesijde, 24-11-1593 't Vergulde Calff, herberg op de Lagesijt, 24-04-1597 Den Gulden waeghen, opten Plaetse, 21-04-1598 Drie Starren, bierstal op de seedijck bij Legedijck, 26- 08-1598 Swaenenhals, bierstal op de Bierkade, 12-07-1651 De Passer, bierstal op de Bierkade, 20-09-1655 Huijs van Gemack, herberg op de Plaets, 17-06-1659 Herberg De Moriaan aan de noordzijde van de Markt. 10

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Kakelepost - Schagen | 2010 | | pagina 10