pe beurs Vreaeiust La Mr
let Paardshoofd't Moria
iden Engel Het Oude Slo
Gekroonde Valk De Roc
aide
J,a Str
Iet Paardshoofd 't Moria
iden Engel Het Oude Slo
e Gekroonde Valk De Roe
ïude Herberg 't Vergulde
rn De j
Prins
im
\eghent
eRoosl
rn De i
KOOST
bsssr Prins
Hm C
lip ?gheril
r nE NIORMN
Nog eens, maar nu de oudste voorop
Zetten we de oudste herbergen en bierstallen - die uit de 16de
en 17de eeuw - in tijdsvolgorde, dan ontstaat het onderstaande
overzicht (waarbij het waarschijnlijk zo is dat de Roos van de
Plaets dezelfde is als de Roos (e) van de Hoogzij):
Het Moriaenshoofd
De namen zelfbehoeven een verklaring, zij het niet altijd.
Als het laatste deel 'hoofd' is, zoals in 't Moriaanshoofd', 'Paards
hoofd en Zwijnshoofd', dan zie je het desbetreffende hoofd uit
de gevel steken.
Maar waarom 't Moriaanshoofd'? En dat al in 1588 en dus ook
al daarvoor. We mogen er immers van uitgaan dat een dergelijke
naam al bestond voordat hij de eerste keer in een akte wordt
genoemd. Wat hadden de mensen die in Schagen woonden of
elders in Nederland - er zijn ook in die tijd al heel wat Mori-
aanshoofden in Nederland - met de hoofden van donkerge
kleurde mensen te maken? Waarom moesten die zo nodig aan
de gevel als uithangbord? En dan nog wel van een herberg?
Wat deze naam betreft, is mogelijk de eerste gedachte die aan
de apotheek waar als gaper een Moriaanshoofd uithangt, als
symbool voor goede medicijn. Maar dan zijn we nog even ver.
Wel zou de herbergier met een dergelijk hoofd aan zijn gevel
kunnen aangeven dat ook bij hem goede medicijn te krijgen is.
Maar waarom heeft de apotheker of de chirurgijn of- ook - de
tabaksverkoper die gaper aan zijn gevel?
Volgens het Middelnederlandsch Woordenboek is een mori-
aan:
"Hetzelfde als moor; voor de geleerde uitgang -iaën, die bij dit
woord aan het Latijnse Mauritanus herinnert, vergelijke men
ruffiaen, corliaen; zwart ghelijcken morianen."
Het gaat om een inwoner van Noord-Afrika, met name
Ethiopië.
In Zijsprokkel 22: Oude Tiense huisnamen, staat onder num
mer 213 het volgende:
213. Moriaanshoofd/Moriaan: 1463 een huys metten houe
hoeve) ghenoempt moriaents huyft 1477 siin huys geheiten
datmoriaenshoeft 1565denmoriaen- Oorspronkelijk
bewoner van Mauretanië ofvan het noorden van Afrika.
Gaper van een drogisterij aan de Groenmarkt in Den Haag.
Den Eng(h)el, herberg op de Plaets, 28-02-1562 (vaak
een huis(je) genoemd)
Die Roos, herberg op de Plaets, 27-06-1576
De Wildeman, herberg, later ook koffiehuis op de
Plaets, juli 1584
Moriaenshooft, herberg op de Plaets (huijs metten
earner), 27-10-1588
De Nadorst, herberg in de oude Caeg, aan de Here-
weg bij de Dorpe, 10-04-1591
De Roos(e), herberg op de Hoogesijde, 24-11-1593
't Vergulde Calff, herberg op de Lagesijt, 24-04-1597
Den Gulden waeghen, opten Plaetse, 21-04-1598
Drie Starren, bierstal op de seedijck bij Legedijck, 26-
08-1598
Swaenenhals, bierstal op de Bierkade, 12-07-1651
De Passer, bierstal op de Bierkade, 20-09-1655
Huijs van Gemack, herberg op de Plaets, 17-06-1659
Herberg De Moriaan aan de noordzijde van de Markt.
10