Uit de collectie van Boerderij
en Rijtuigmuseum Vreeburg
Edelkoraal is een natuurproduct, een stof afge
scheiden door koraaldiertjes. De meeste soorten
groeien in de Stille en Indische Oceaan. Koraal komt
in diversen kleuren voor, van wit tot rood. Echter
bloedkoraal wordt gevonden in de Middellandse
Zee. Het is een geliefd materiaal om sieraden van te
maken. Halskettingen en armbanden van bloedkoraal
waren kostbaar en kwamen hierdoor alleen in welva
rende families voor. In West-Friesland was een snoer
met 2 rijen zo groot mogelijke dikke kralen aan een
gouden slot met diamanten een teken van welstand.
Begin 1700 bestonden de bloedkoralen halskettingen uit een
enkele rij met een eenvoudig slotje achter in de hals. Later veran
derde de mode in meerdere toeren, 3,4 of 5 rijen. Ook het slot
werd fraaier, het werd een sieraad dat duidelijk zichtbaar tegen
de hals werd gedragen. Bijpassende bloedkoralen armbanden
bestonden uit 3 of 4 rijen en werden met een mooi versierd slot
bovenop de pols gedragen. De kralen hebben al naar gelang de
mode verschillende vormen; vierkant (gelijk een stukje kaas) of
bolletjes, maar ook kralen die op afgebroken aardewerken pijp
jes lijken. In de 19de eeuwwerden de kralen breder en groter.
Na 1850 veranderde de mode en ging de voorkeur uit naar gra
naten. In tegenstelling tot het opvallende bloedkoraal konden
de vrouwen granaat ook in de rouw dragen.
Dankzij onze donateurbijdrage kon museum Vreeburg in 1995
een mooie set kopen. De 3-rijige halsketting heeft een gouden
bootslot met een gestileerd bloemmotief De ketting met slot
is 35 cm lang, de ronde kralen hebben gemiddeld een diameter
van 55 mm. De armband heeft een gouden slot, gevuld met 3
ovale bloedkoralen met aan weerszijden 4 bolvormige versierin
gen. De lengte met slot is 21 cm, de ronde kralen, geregen in 3
rijen, hebben een diameter van 45 mm. Het slot is voorzien van
een gouden veiligheidsketting. De set is gedateerd op ongeveer
1900. De kralen zijn in zeer goede staat, zij hebben geen zwarte
gaatjes door koraalrot.
Vroeger dacht men ten onrechte dat een bloedkoralen ketting
een graadmeter was voor de gezondheid van de draagster. Bij
een gezonde vrouw vertoont de ketting een warme rode kleur.
Was de kleur lichter, dan mankeerde de drager wellicht iets. Ook
ken ik vrouwen die "misschien voor de zekerheid" hun bloedko
ralen en parelen kettingen opbergen in een fluwelen zakje, dan
blijven zij mooier en behouden hun glans.
Nu ik, gedurende zeven jaar meer dan 30 keer een artikel heb
geschreven voor de Kakelepost neemt Bert Siezen deze taak van
mij over. In de vorige Kakelepost heeft hij al zijn liefde voor ons
culturele erfgoed bewezen met "Een blik op de toekomst". Ik
wens hem veel succes toe
De redactie van de Kakelepost bedankt Gerard voor interessante
bijdrage die hij trouw elk kwartaal voor ons schreef.
De inkt van het nieuwe nummer was nauwelijks droog of er was alweer
een nieuw stukje van Gerard. Eerst op floppy disk maar later via
e-mail. Zo eenvoudig gaat dat tegenwoordig.
Bloedkoraal
Gerard Koel
13
