Menno Poldervaart
uit arbeidsdienst, legitimatie, inlegvellen van stamkaarten en
dergelijke gedrukt.
Nadat in Schagen in 1942 de 'Divionsstab Nordholland-
Nord' werd gelegerd, moesten veel geheime stukken worden
gemaakt. Dat gebeurde onder meer bij Plukker, onder toezicht
van Duitse militairen. De afdeling lichtdrukkerij werd daartoe
gevorderd. Siem Plukker zwaaide hier de scepter en liet niet toe
dat de Duitsers de machines zelf gingen bedienen. Vaak stelde
Wim Plukker de lichtdrukmachine moedwillig verkeerd af
zodat de Duitsers de afdruk niet goed konden krijgen. Omdat
de Duitsers erbij bleven staan, was het voor Plukker moeilijk
een tekening of kaart achter te houden.
Toch waren ze voor het verzet erg belangrijk en bovendien
waren de gegevens over mijnenvelden, geschutsstellingen, richt
punten van artillerie etc. onfeilbaar omdat de Duitsers er zelf
mee moesten werken. Om een lichtdruk in handen te krijgen,
vervaardigde hij er een extra die in de ontwikkelingskoker met
ammoniak achterbleef of op een andere manier werd wegge
moffeld. Ook zijn echtgenote speelde daarbij vaak een rol. Zij
moest de Duitsers afleiden, melk aanbieden of de kinderen naar
binnen laten gaan. Er werd zelfs, als afleidingsmanoeuvre, aan de
Duitsers gevraagd de kinderen te fotograferen. Als de Duitsers
weg waren, ging Siem Plukker altijd zo snel mogelijk naar Frits
Bongenaar. Bongenaar speelde als hoofd van de Schager spio
nagedienst de informatie door naar de geallieerden. Eenmaal is
Siem zich onaangenaam bewust geweest van de mogelijke ge
volgen van het verzetswerk. Dat was toen hij, wellicht vlak nadat
hij een lichtdruk naar Bongenaar had gebracht, in de Laan door
de Duitsers staande werd gehouden. Hij heeft daar 20 minuten
tegen een muur gestaan. In die 20 minuten is er heel wat door
hem heengegaan. De drukkerij aan de gracht werd trouwens
ook voor andere verzetsdoeleinden gebruikt. Als je goed luis
terde, kon je op de Gedempte Gracht de machines horen van
de veelal nachtelijke illegale drukactiviteiten. Het Zaanse illegale
blad De Typhoon is tot het einde van de oorlog bij Plukker
gedrukt. De kopij werd wekelijks verborgen in de stang van een
fiets met houten banden naar Schagen gebracht.
Frits Bongenaar regelde dat er stroom was om de kranten
te drukken. Er werd meestal gedrukt vanaf een uur of acht
's avonds. Bij het drukken stonden er altijd twee man op de
uitkijk bij de poort naar de Gedempte Gracht. Zodra er onraad
was, moest het licht uit en werd alles stil. Over de sloot achter
de drukkerij lagen planken. De vluchtroute voerde naar de
Nieuwstraat en er was een schuilmogelijkheid in de nabijgele
gen Aloysiusschool, waar ook clichés, bonkaarten, stempels en
ander belastend materiaal konden worden verstopt.
De verspreiding van de Typhoon werd voornamelijk door
meisjes en vrouwen gedaan, tot in Den Haag, Haarlem en
Zevenaar toe.
Siem Plukker hield zich voornamelijk bezig met het drukwerk,
Wim Plukker was daarnaast actief in het gewapende verzet.
Hij maakte deel uit van de Landelijke Organisatie voor hulp
aan onderduikers (LO) in de Zijpe en later van het plaatselijke
district van de Binnenlandse Strijdkrachten (BS).
Wim was daardoor veel weg en had daarbij altij d een revolver
op zak. Hij was onder meer betrokken bij het opblazen van een
brug waar een munitietrein naar Den Helder overheen moest.
Wim Plukker was overigens iemand die meer in de organisatie
dan in de uitvoering zat. Desondanks bevond zich de opslag
van munitie en wapens achter de letterkasten in de drukkerij.
Op zolder waren springstoffen opgeslagen.
De gebroeders Plukker zijn nooit gearresteerd, maar Siem
werd aan het einde van de oorlog door de Duitsers 'vogelvrij'
verklaard in verband met sabotage. Hij is toen een halfjaar als
boerenknecht ondergedoken geweest op een boerderij.
Menno Poldervaart was een bevlogen verzetsstrijder tegen de
overheersing. Een enthousiaste, gedecideerde man die je kon
vertrouwen.
Menno Poldervaart was afkomstig uit het Gooi. Daar colpor
teerde hij al in 1933 met het antifascistische blad 'Junge Front'.
Menno was oorspronkelijk christen-socialist en werd later lid
van de Communistische Partij Nederland. In Bussum dreef
hij een uitgeverijtje waar onder meer het blad "Vrouwen voor
Vrede' verscheen.
Via zijn vader, een Naardense predikant, kreeg hij de leiding
over een drukkerij in Schagen, nadat de toenmalige directeur
overleed. De Westfriese Kerkbode was een drukkerijtje waar
Wim Plukker (met hoed), zittend
naast zijn broer Siem.
Voornamen:
Geboren:
Overleden:
Gehuwd met:
Beroep:
Menno
23 juni 1917 te Utrecht
november 1979
Corrie Snoek
uitgever, drukker
5
