|A a lonycnagpM Frits Bongenaar 7 mm CeRtlflCAAt Ue minisieR van oorIoq, kennis genomen heBBenöe van öe RappoRten van het BUReau inlichtingen öêr neöeRlanöse RegeRinq, veRklaaRt, bat Reöenen, waaRom hij aanleiöinq vinöt, Poor Peze, namens Pe neöeRlanPse RegeRinq, zijn qRote waaRPeRinq te Betuigen voor Pe aan het vaPeRlanP Bewezen Piensten 's-g Ravenhaqe, x Qdcobcr. Er is ook een straat vernoemd naar het hoofd van de Schager spionagedienst in oorlogstijd: Frits Bongenaar. De in 1901 geboren Frits Bongenaar kwam in 1938 vanuit Zandvoort naar Schagen. Toen Nederland nog neutraal was, zat hij bij de Luchtwacht, waar hij bij de verwerkingsinrichting bij de Wiel moest uitkijken naar Engelse en Duitse vliegtuigen. Zijn werk in het verzet deed hij als principieel mensenhelper, waarbij hij veel inspiratie vond in het katholieke geloof Frits Bongenaar luisterde als dienstkringleider van de technische dienst van de PTT te Schagen, samen met zijn 20-jarige assistent Piet Smit, tijdens de bezetting Duitse telefoongesprekken af Zo kon de Landelijke Organisatie voor hulp aan Onderduikers (LO) worden gewaarschuwd als er een razzia op til was. In de telefooncentrale in de Heerenboschstraat werd in 1943 door deze twee ambtenaren een spionagedienst georganiseerd. Deze maakte deel uit van de landelijke centrale inlichtingendienst van de Nederlandse regering in Londen, die nauw verbonden was met de LO. Doordat de PTT ers als werkers in de buitendienst een "Sonderausweis" hadden voor Duitse militaire werken, waren zij met name actief op spionagegebied. Gegevens over de in en om Schagen gelegen troepen werden op deze wijze toegespeeld aan de geallieerden. Telefoonverbindingen waren belangrijk voor de Duitsers en Nederlands personeel moest die in stand houden. Onder het mom van 'storing' of'onderhoud' konden gegevens van de vijand worden verzameld. Zo konden er betrouwbare kaar ten worden gemaakt van het gehele verdedigingsstelsel met bunkers, tankvallen, muren, geschutsstellingen e.d. van Schagen tot aan de kust. Deze voor een eventuele neveninvasie belang rijke kaarten werden door koeriers uit Haarlem opgehaald, in Den Haag fotografisch verkleind en veelal in een vulpodood of lucifersdoosje via Zwitserland naar Engeland gebracht. Ook kon het PTT-personeel spioneren op Wehrmacht-bureaus en belangrijke informatie doorspelen aan de geallieerden. Doordat Frits Bongenaar als PTT'er na spertijd de straat op mocht, heeft hij met een vals persoonsbewijs ook veel onder duikers weggebracht, die dan voor de gelegenheid een pet van de PTT op kregen. Bongenaar had aan het eind van de oorlog een goed contact met Ernst Höhne, een sterk anti-Duits gezinde Oostenrijker die van februari tot april 1945 bij de Nachrichten- truppen in de telefoonbunker aan de Oude Slotstraat was inge deeld. Höhne gafbelangrijke informatie door aan Bongenaar en Smit. Höhne werd na de bevrijding aanvankelijk weggevoerd naar Duitsland, maar op initiatief van de Schagenaars schreef de regering in maart 1946 een brief over de "sehr wertvolle Auskunfte" die hij de geheime berichtendienst had gegeven. Voornamen Fredericus Petrus Johannes Geboren 22 juli 1901 te Amsterdam Overleden 12 maart 1963 te Haarlem Gehuwd met Clara Wessels op 9 september 1929 Beroep dienstkringleider van de technische dienst van de PTT te Schagen. qeöuRenöe öe öunse Bezercinq van neöeRlanö, onöeR zeeR qevaaRlijke en moeilijke omstanöiqheöen, qeheel vRijwilliq vveRkzaam is qeweesx voor öe inLichtinqenóiensT en öaaRmeöe Bel&nqpijke sieun heefc vepleenö aan öe qe- allieeRöe ooRlcqvoeRinq, welke qeleiö heefr zoz öe BevRijöinq van neöeRlanö. öe minisieR van ooRloq Dankzegging namens de minister van oorlog voor het gevaarlijke werk door Bongenaar verricht. Geallieerde soldaten, die Schagen binnenkwamen werden door het verzet met posters begroet. In de raamopening van het Schager raadhuis zijn de heren Buiskool en Bongenaar (met pijp) daarmee doende. 11

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Kakelepost - Schagen | 2009 | | pagina 9