al is, zal zich
m. De kans
itstreeks
toekomstige
en of bij de
november
;sten van de
:e lopen min
lidige West-
inwaarts. Zie
jver in het
dwijnen".
nlijk worden
atum waarop
nde West-
egste
jn verdwe-
is onzeker
[163 of 1164)
loeneris
torm
t aan kades
)fii70 bren-
iied tussen
m voortdu-
e rivieren die
rede water,
breed en
stkanten de
chte water)
n en Sint
itering en
lijkt werd
Sipe. Het
1 dijken in
de
s dus een
van een ooit
loorden van
dat een dik
itstaan door
an verdwijnen.
dringende noodzaak. De eerste poging
mislukt. De tweede met de Schagerdam
lukt wel, maar ten koste van vele offers
van de kant van degenen die hier land
bezitten, de monniken van Egmond, die
zoals we zagen dat tenslotte hebben
opgegeven.
Midden 12e eeuw
Halverwege deze 12e eeuw wordt ook de
Zuiderzee gevormd door stormen vanuit
het noorden, waardoor er door geulen in
het veen veel veen wordt weggeslagen en
er een verbinding tot stand komt met het
Almere.
De Friezen
We zagen al dat de Schagerdam ook de
Vriezendijk wordt genoemd. Niet voor
niets, want in het gebied van de
Schagerkogge en de Niedorperkogge
woonden toen Friezen, West-Friezen. Ze
zijn vanaf halverwege de 12e eeuw tot aan
het eind van de 13e eeuw in conflict met
de graaf van Holland. Deze had zijns
inziens rechten op dit gebied, de Friezen
betwistten dat, omdat ze menen van
Karei de Grote het recht op zelfstandig
heid te hebben gekregen. Regelmatig
hebben er schermutselingen plaats tus
sen beide partijen. Tot tweemaal toe
wordt Alkmaar in brand gestoken en ook
Schagen moet het ontgelden. Het wordt
in brand gestoken en er worden gijze
laars meegenomen. Ervallen doden en
gewonden. Er wordt geroofd en geplun
derd.
Wie waren deze Friezen en sinds wan
neer woonden ze hier?
Het is niet ver gezocht als we veronder
stellen dat ze aan het begin van de ge of
eind van 8e eeuw zich hebben gevestigd
juist in het gebied dat hierboven is
beschreven, tussen Sint Maarten en het
huidige Schagen in, langs de beide rivie
ren die daar liepen. Daar zouden ook de
eerste ontginningen kunnen hebben
plaats gehad.
Maar waar kwamen ze vandaan, waar ver
bleven ze voordien? In zijn boek
"Schervengericht" vertelt Diederik over
zijn bevindingen betreffende aardewerk
in deze omgeving. Hoe hij en anderen
constateren dat aan het begin van de vier
de eeuw de bewoning ophoudt in deze
omgeving, maar ook elders in het noor
den neemt de bevolking sterk af. De
Friezen, de oorspronkelijke dus, verdwij
nen, althans hun kenmerkende aarde
werk wordt niet meer gemaakt.
Een eeuw later komt de grote volksver
huizing op gang. Angelen en Saksen
trekken naar Engeland, Franken komen
naar het noorden. Het meest waarschijn
lijke is dat de Saksen op hun route naar
Engeland het noorden van ons land aan
deden, en voor een deel zich hier vestig
den, anderen waagden de oversteek naar
Brittannia. Wie wij voor Friezen aanzien,
zijn waarschijnlijk Saksen uit
Denemarken en Noord-Duitsland. Of
nog anders, de oorspronkelijke bewo
ners, de Friezen dus, zullen zich hebben
gemengd met de nieuwe bewoners, zul
len voor een deel ook meegegaan zijn
naar Engeland. Daarvoor bestaan aanwij
zingen, er is aardewerk in Engeland aan
getroffen dat frappant overeenkomt met
het oorspronkelijke Friese aardewerk. Na
enige honderden jaren zijn het deze
Friezen, nazaten dus van de oorspronke
lijke Friezen en Saksen en wie weet ook
Juten en Angelen, die we als 'de Friezen'
tegenkomen in oorkonden en annalen
van de graven van Holland en kloosters
als die van Egmond en het bisdom van
Utrecht.
Villa Scagha
Deze Friezen vestigen zich vanuit de
geestgronden langs de kust dieper het
veen in - uiteraard om te beginnen langs
rivieren en riviertjes - als aan de kust de
omstandigheden slechter worden. Hun
woonplaatsen daar stuiven onder. Dat
komt niet alleen door het kappen van de
binnenduinbossen, er hebben ook veran
deringen in het klimaat plaats, zich
uitend in een rijzende zeespiegel, en het
zeer langzaam natter worden van het hele
gebied direct achter de kust daar waar
rivieren uitmonden in elkaar of in zee.
Niet lang na de kerstening van het kust
gebied zal die trek het veen in zijn begon-
