at het daarbij
moersjan
aard een bedrag
aan de kant uan
om het uierde
oven paedt (in
en geersen
shonderdoijjtig
diezegemaakt
:ijn hun
te tuil,
r geschrift te
'le eisen,
in Schagen ten
oezigheid uan
iroeneuelt
door mij
deze akte naast
dato utsupra
L
er en R.
waarvan
aaktzijn
der Bijl, heb
ok het
en dat door
bij notaris
693, een klein
t, is
:erop de
-folland,
ide is in het
land in
:hes met
aantal meer
strument
oeg
cent geen
Jan Nierop
Over Aaf Jacobs
is nog het volgende bekend:
- 1659, de eerste zondag in juni van dat
jaar doet zij belijdenis als Aef Jacobs
van de Miede als de vrouw van Claas
Jacobsz
- 1681 wordt aangetekend dat zij lid
maat is van de Gereformeerde Kerk
- 1876, op 8 november van dat jaar
trouwt ze als weduwe met Willem
Baerts
Over Claas Jacobsz weten we het volgende
- 1659, de eerste zondag in juni van dat
jaar doet hij belijdenis als Claas Jacobs
van de Miede als de man van Aef
Jacobs
- 1672, in het lidmaten- en attestatie-
boek van de Geformeerde Kerk staat
aangetekend dat Claas Jacobsz de man
van Aef Jacobs is overleden
Over Willem Baertsz Horn
is het volgende bekend:
- 1676, op 8 november van dit jaar
trouwt hij in Schagen met Aef Jacobs
- 1683op 17 mei heeft de kerkelijke
overschrijving - de attestatie - naar
Schagen plaats
Willem Baertsz Horn is de tweede man
van Aaf Jacobs, die als haar echtgenoot
dit hele drama van nabij heeft
meegemaakt en er deel van uitmaakte.
Toen hij trouwde met Aef Jacobs, op 8
november 1676, gebeurde dat in
Schagen. Vermoedelijk hebben ze steeds
in Schagen gewoond en is de attestatie
later geregeld. Hij heette tegenover de
schepenen Willem Baerts(en). Kinderen
krijgen ze niet. In 1685 en 1689 is Willem
Baertsz Horn een van de twee regerende
burgemeesters4) van Schagen. In een
akte van 27 maart 1681 (inventaris
nummer 4575, akte 3) blijkt hij
weesvader te zijn. Hij was dus zeker niet
onbemiddeld en uiteraard in Schagen
goed bekend in twee betekenissen. Velen
zullen dus met hem meegeleefd hebben
in de vrij lange periode waarin het met
zijn vrouw niet goed ging. Het meest
waarschijnlijke is dat ze is getroffen door
een beroerte die niet alleen haar
vermogen tot spreken stuk maakte, maar
ook haar verstand aantastte. Naar
schatting is ze iets meer dan vijftig jaar
oud geworden.
Tot slot
Het is zo maar een verhaal over mensen
die ooit in Schagen hebben geleefd, ruim
300 tot 350 jaar geleden. De echtheid
ervan, het drama en de aanpak zijn
anders en toch vertrouwd. De middelen
die wij gebruiken, zoals de notariële akte,
de huwelijkse voorwaarden,
gemeenschap van goederen, waren ook
hen bekend. Alleen de burgerlijke rechter
zoals wij die nu kennen, hadden zij nog
niet. In hun geval zou de kwestie komen
op de zogenaamde preferentierol, d.w.z.
voor schout en schepenen worden
gebracht en door hen besproken en
opgelost, al dan niet na ingewonnen
advies. De rechtspraak is dus inmiddels
weggehaald bij het bestuur.
Noten
"de wervel los"; als er wervel los zit betekent dat nog
steeds dat men niet goed bij zinnen is, niet goed snik is.
De uitdrukking wordt niet (vaak) meer gebruikt, bij mijn
weten; althans hier niet.
2) Moorjan is herberg de Moriaan op de Markt (nu de winkel
op hoek Markt/Nieuwstraat).
3) fidei commis erven wil zeggen dat de erfgenaam wat hij
of zij erft, niet in bezit krijgt, maar beheert. Hij of zij heeft
wel het vruchtgebruik. De bedoeling is dat de ervende het
geërfde in de familie houdt of uiteindelijk doorgeeft aan
een bepaald persoon of een bepaalde instantie al naar
degene van wie hij of zij erftheeft bepaald.
4) Burgemeester werd je alleen als je bij de "Schager
rijkdommen" behoorde, je beschikte over een behoorlijk
aantal centen en bezittingen én tot de ware religie, dus tot
gereformeerde Kerk behoorde.
21
